fca چیست؟ آگاهی از پاسخ این سوال برای کسانی که قصد آغاز فعالیت تجاری در بستر بینالمللی را دارند، امری ضروری و مهم محسوب میشود. اینکوترمز fca در واقع از رایجترین و پرکاربردترین اصطلاحاتی است که در زمینه حملونقل جهانی کالا استفاده میشود؛ چراکه بسیاری از فرآیندها مانند خرید، حمل و ارسال کالا با قواعد مرتبط با fca گره خورده است. قوانین اینکوترمز fca زیرمجموعه قوانین تجارت بینالملل بهشمار میرود که بر اساس آن مسئولیتها و تعهدات طرفین معامله، قبل و پس از تحویل بار، مشخص شده است. با توجه به اهمیت دانستن قواعد fca در تجارت بینالملل، در ادامه مطلب راهنمای کاملی بهمنظور آشنایی با مهمترین موضوعات مرتبط با قوانین اینکوترمز fca را در اختیارتان قرار خواهیم داد.
مفهوم fca در تجارت جهانی چیست؟
برای رسیدن به پاسخ سوال fca چیست، بهتر است در اولین قدم به مفهوم این اصطلاح نگاهی بیندازیم. عبارت Free Carrier اغلب با مخفف آن تحتعنوان FCA بهکار میرود که معنای آن به فرآیند تحویل بار به حملکننده، اشاره دارد. از این اصطلاح بهمنظور تعیین برخی از شرایط و دستورالعملهای اینکوترمز استفاده میشود که طی آن هزینهها و مسئولیتهای حمل و ترخیص کالا تعیین و شفاف خواهد شد. بهطور کلی، مطابق با قواعد fca، مسئولیت ترخیص کالا و همچنین تحویل بار به حامل که محل تحویل آن در قرارداد مشخص شده است، برعهده فروشنده کالا است. محل تحویل بار مطابق با توافق طرفین میتواند انبار، فرودگاه، بندر و یا هر موقعیت مکانی دیگری ذکر شود. قواعد fca همچنین تعیین میکند که پس از تحویل بار، پرداخت هزینهها و پیگیری حملونقل کالا باید با مسئولیت خریدار انجام شود.
جالب است بدانید که قرارداد تجاری با تکیه بر قواعد fca اغلب برای کالاهایی مناسب است که قرار است در بستهبندیهای کوچک و یا بهصورت فله، حمل و جابجا شود. این تعریف ساده از سوال fca چیست، تنها نگاهی کلی به قوانین گسترده است؛ بنابراین توصیه میشود پیش از هر اقدامی با تمام جزئیات این روش و نکات مهم معامله به روش fca آگاه باشید.
شرایط استفاده از اینکوترمز fca برای طرفین معامله
شرایط استفاده از fca چیست؟ این سوال نیز از اصلیترین دغدغه کسانی است که بهتازگی به دنیای تجارت جهانی قدم گذاشتهاند. باید بدانید که هم فروشندگان و هم خریداران میتوانند با تکیه بر قوانین اینکوترمز fca و انتخاب انواع مختلف روشهای حملونقل کالا، معاملهای رضایتبخش و بیدردسر را تجربه کنند. شرایط fca برای فروشندگان کالا به این گونه است که آنها تا پیش از زمان تحویل بار به حامل(که خریدار مشخص کرده است) وظیفه حملونقل کالا و بارگیری صحیح و بدون خسارت آن را برعهده دارند. پس از تحویل بار مطابق با تمام آن چیزی که بین طرفین توافق شده است، مسئولیتها مانند هزینهها و پیگیریهای مرتبط با حملونقل کالا به خریدار منتقل خواهد شد. لازم به ذکر است که حامل خریدار میتواند تعیین کند که کدام روش ارسال کالا مانند زمینی، هوایی یا دریایی برای تحویل بار به مقصد نهایی خریدار، انجام شود.
وظایف فروشنده در fca
آشنایی با وظایف فروشندگان کالا، کمک قابلتوجهی به شما در رسیدن به پاسخ سوال fca چیست، میکند؛ چراکه فروشندگان هم در تامین کالاهای صادراتی و هم تحویل آن به خریدار، وظایف و مسئولیتهای مهمی برعهده دارند. اصلیترین وظایف فروشنده کالا در اینکوترمز fca به شرح زیر است:
- فروشنده این مسئولیت را دارد که تمام تشریفات مرتبط با ترخیص صادرات کالا را انجام داده و هزینههای آن را پرداخت کند. پرداخت هزینههایی که در این مرحله برعهده فروشنده است شامل عوارض، هزینه گمرک و دیگر هزینههای جانبی ترخیص کالا میشود.
- فروشنده مسئول است که بار را در محل تعیین شده به حامل خریدار تحویل دهد. همچنین، فروشنده این وظیفه را دارد که کالاها را در وضعیت مناسب و آماده برای حملونقل به حامل تحویل دهد. به این شکل که بستهبندی کالا باید با روش حمل آن مانند زمینی، هوایی و دریایی همخوانی داشته باشد.
- تمام هزینههای ترخیص کالا مانند عوارض و گمرک برعهده فروشنده کالا است.
- تمام هزینههای مرتبط با بارگیری کالا و انتقال آن تا محل تحویل باید توسط فروشنده پرداخت شود. به این شکل که هزینههای بارگیری، بیمه، حملونقل و دیگر هزینههای حمل کالا تا رساندن آن به حامل خریدار با فروشنده است.
وظایف خریدار در fca
از دیگر موضوعات مهمی که درک کاملتری از پاسخ سوال fca چیست را بههمراه دارد، با وظایف خریداران کالا در ارتباط است. وظایف اصلی خریدار کالا در معاملاتی که به روش اینکوترمز fca منقعد شده است، عبارت است از:
- مسئولیت پرداخت هزینههایی که برای بیمه کالا نیاز است، برعهده خریدار است. باید بدانید که بیمه کالا در جبران خسارتهای احتمالی در حملونقل کالا، کمک قابلتوجهی به خریداران میکند.
- خریدار باید تمام هزینههایی که از زمان تحویل بار تا رساندن آن به مقصد نهایی، ایجاد میشود را پرداخت کند.
- خریدار باید مطابق با توافقات درج شده در قرارداد، برای دریافت کالا از حامل و در مکانی که برای تحویل بار تعیین شده است، اقدام کند.
چه مواردی باید در fca ذکر شوند؟
از دیگر موضوعاتی که شما را به پاسخ کاملی از سوال fca چیست، میرساند، آشنایی با موارد مهم و کلیدی است که باید در قراردادهایی که با قاعده اینکوترمز fca تنظیم میشود، قید شود، از جمله:
- محل تحویل کالا:
باید در قرارداد اینکوترمز fca مشخص کنید که در چه مکانی کالا به حامل خریدار تحویل داده شود. تعیین محل دقیق تحویل کالا مانند بندر، پایانههای حملونقل، انبار، فرودگاه و… حتما باید در قرارداد ذکر شود. - مسئولیتهای صادرات:
مسئولیتهایی که برعهده فروشنده است؛ بهویژه اقدامات مرتبط با انجام تشریفات صادراتی مانند ترخیص بار از گمرک و پرداخت تمام هزینههای آن باید در قرارداد fca درج شود. - انتقال ریسک:
باید در قرارداد اینکوترمز fca درج شود که از لحظه تحویل بار با حامل، مسئولیت ریسک نیز به خریدار انتقال مییابد. بهعبارت دیگر، مطابق با قواعد fca فروشنده پس از تحویل بار، دیگر مسئولیتی در خصوص ریسکها و جبران آن برعهده ندارد. - مسئولیت بارگیری:
در صورتی که قرار است کالا در محل فروشنده تحویل داده شود، مسئولیت بارگیری برعهده فروشنده کالا خواهد بود.
اگر محل تحویل در مکان دیگری غیر از محل فروشنده است(مانند پایانه و…) خریدار کالا مسئول بارگیری کالا خواهد بود. - انتخاب حملکننده:
باید بهطور دقیق در قرارداد fca ذکر شود که مسئولیت انتخاب حملکننده و پرداخت هزینههای آن با خریدار است و یا فروشنده کالا موظف به انجام این موارد است. - مدارک حمل:
از آنجایی که ارائه اسناد مانند رسید حمل و بارنامه در کشور مقصد و بهمنظور تحویل کالا، ضروری است، باید مشخص شود که مسئولیت تهیه اسناد حمل با چه کسی است. - هزینهها و بیمه:
اگر قصد بیمه کردن کالا را دارید، باید در قرارداد تعیین کنید که وظیفه آن با چه کسی است. البته مطابق با قاعده fca، خریدار مسئول بیمه کردن کالا و پرداخت هزینههای آن است. - مسئولیتهای واردات:
مسئولیت انجام تشریفات واردات کالا و پرداخت هزینههای آن، با خریدار است؛ بنابراین باید در تنظیم قرارداد FCA این موارد مهم را نیز قید کنید.
شرایط انجام بازرسی در fca
آگاهی از این موضوع که مسئولیتهای بازرسی کالا با کدامیک از طرفین قرارداد حمل کالا است، شناخت خوبی از پاسخ سوال fca چیست را در اختیارتان قرار میدهد. مطابق با مقررات اینکوترمز FCA، فروشنده باید تمام هزینههای بازرسی کالا مانند شمارش، توزین، بررسی کیفیت و… را پرداخت کند. همچنین، فروشنده کالا این مسئولیت مهم را نیز بر عهده دارد که کالاها را به بهترین روش بستهبندی کرده و سپس تحویل حامل خریدار بدهد. لازم به ذکر است که بستهبندی و شمارهگذاری کالاها اغلب با درنظرگرفتن نوع کالا و روش حملونقل آن، توسط فروشنده انتخاب میشود؛ مگر آنکه طرفین در قرارداد FCA، درباره نوع خاصی از شمارهگذاری و بستهبندی به توافق رسیده باشند.
محل و شرایط تحویل کالا در fca
به مکانی که قرار است کالا توسط فروشنده به نماینده یا همان حامل خریدار، تحویل داده شود، محل تحویل کالا میگویند. همانطور که پیشتر ذکر شد، باید در متن قرارداد مرتبط با حملونقل کالا به روش fca، بهطور دقیق به تعیین محل تحویل کالا بپردازید. اهمیت این موضوع به این دلیل است که از نقطه تحویل کالا، مسئولیتها، هزینهها و ریسکها به خریدار انتقال مییابد. در صورتی که خریدار در قرارداد، محل دقیق و مشخصی برای تحویل بار ذکر نکند، فروشنده قادر است با انتخاب و سلیقه خود، محلی را برای تحویل بار به حامل خریدار اطلاع دهد. برخی از رایجترین مکانهای تحویل بار که در روش fca زیاد به آن اشاره شده است، به شرح زیر است:
- انبار فروشنده
- بندر مبدا
- فرودگاه مبدا
- محل بارگیری حملکننده کالا
- محل تخلیه حملکننده کالا
اصول عقد قرارداد fca
اصول عقد قرارداد با تکیه بر روش fca چیست؟ برای استفاده از مقررات اینکوترمز FCA در انعقاد قراردادهای تجاری بینالمللی، نیاز است که طرفین معامله با یکدیگر بر سر مسائل مهم و کلیدی به توافق برسند. درست است که یکسری مسئولیتها و هزینههایی برای هم فروشندگان و هم خریداران کالا در قواعد fca درج شده است؛ اما برخی از موضوعات مانند تعیین محل تحویل کالا، مسئولیتهای بارگیری، نوع روش حملونقل کالا و بسیاری موضوعات دیگر، به توافق طرفین نیاز دارد. بهطور کلی، رویکردی که در انعقاد قرارداد حمل کالا به روش fca بهچشم میخورد، با تعیین دقیق و واضح مسئولیتها و ریسکها همراه است؛ در نتیجه از بروز اختلافات و ایجاد ابهامات در پیادهسازی اصولی توافقات بهطور قابلتوجهی جلوگیری میشود.
قوانین تقسیم ریسک و بیمه در fca
در قاعده اینکوترمز fca، فروشنده هیچ الزامی برای ارائه بیمه کالا به خریدار ندارد؛ بنابراین این خریدار است که در صورت نیاز میتواند کالا را بیمه کند و هزینههای آن را بپردازد. همچنین، از زمان تحویل کالا به حامل خریدار، مسئولیت تمام ریسکها و هزینههای جبران آن باید خریدار خواهد بود. به خریدارانی که قصد بیمه کالای خود را دارند، توصیه میشود که بیمهای خریداری کنند که با ارزش کالا و نوع حملونقل تناسب داشته باشد؛ چراکه حمل کالا به روش fca، اغلب با حملونقل چندوجهی همراه است.
شرایط و تشریفات گمرکی در fca
در پاسخ به سوال fca چیست، نوبت به بررسی تشریفات گمرکی و شرایط مرتبط با آن رسیده است. بهطور کلی، مسئولیت و هزینههای انجام تشریفات گمرکی صادراتی در قراردادهای حمل کالا به روش fca، با فروشنده کالا است. مراحلی که پیشروی فروشنده کالا برای پیگیری تشریفات گمرکی صادراتی با تکیه بر روش fca قرار دارد، عبارت است از:
آمادهسازی مدارک لازم:
فروشنده باید در اولین قدم برای انجام تشریفات گمرکی به تهیه مدارک لازم مطابق با شرایط ذکرشده در صادرات به روش fca بپردازد، از جمله:
- کارت بازرگانی
- قرارداد فروش
- فاکتور فروش
- بارنامه
- بیمهنامه
- گواهینامههای بهداشت یا استاندارد
ارائه اظهارنامه گمرکی:
فروشنده باید به گمرک محلی، اظهارنامه گمرکی را تحویل دهد. این اظهارنامه در واقع فرمی است که در آن اطلاعات کالای صادراتی، مقدار و ارزش آن، مقصد تحویل کالا و دیگر موارد ثبت شده است.
پرداخت عوارض و هزینههای گمرکی:
با ثبت اظهارنامه گمرکی که توسط فروشنده ارائه شده است، گمرک به تعیین ارزش کالای صادراتی و محاسبه عوارض و حقوق گمرکی آن میپردازد. این مبلغ باید توسط فروشنده کالای صادراتی به گمرک پرداخت شود.
تخلیه کالا از گمرک:
در این مرحله، فروشنده میتواند با کمک شرکتهای حملونقل برای تخلیه کالا از گمرک اقدام کند.
ارائه اسناد تشریفات گمرکی به خریدار:
در نهایت نیز، فروشنده باید اسناد مرتبط با انجام تشریفات گمرکی مانند بارنامه، فاکتور فروش، بیمهنامه و… را برای خریدار کالا ارسال کند.
مدارک ضروری برای طرفین معامله در fca
برای آگاهی کامل از پاسخ سوال fca چیست، باید با مدارکی که لازم است طرفین قرارداد حمل کالا با روش fca آماده کنند نیز آشنا باشید. برخی از مدارک ضروری که نشان میدهد فروشنده کالای صادراتی را به حامل خریدار تحویل داده است، عبارت است از:
1. فاکتور تجاری:
در این فاکتور، شرایط پرداخت، جزئیات و ویژگیهای کالا و تمام اطلاعاتی که به فروشنده و خریدار مرتبط است، درج شده است.
2. سند حملونقل :
این سند با توجه به نوع روش حملونقل کالا میتواند شامل این اطلاعات باشد:
- بارنامه جادهای
- رسید راهآهن
- رسید دریافت کالا توسط حملکننده
3. گواهی مبدا:
در صورتی که خریدار برای تایید کشوری که کالا در آن تولید شده است به گواهی مبدا نیاز داشته باشد، فروشنده باید این گواهی را به خریدار کالای صادراتی، تحویل دهد.
4. لیست بستهبندی:
این لیست با جزئیات مهمی همراه است، همچون:
- تعداد بستهها
- وزن
- ابعاد
- نحوه بستهبندی کالا
5. مجوزهای صادراتی:
در صورت نیاز به مجوزهای خاص برای خروج کالا از کشوری که فروشنده در آن حضور دارد، باید مجوزهای صادراتی لازم توسط فروشنده تهیه شود.
6. بیمهنامه:
در صورت توافق و با درخواست خریدار برای استفاده از پوشش بیمهای و همچنین تقبل هزینههای آن، فروشنده میتواند با مسئولیت و هزینههای خریدار، بیمهنامه کالا را دریافت کند.
شرایط بارنامه در فروش به روش fca
در بررسی سوال fca چیست، نوبت به شرایط بارنامه رسیده است که در فروش با روش fca با الزامات و مقررات ویژهای همراه است. برخی از مهمترین شرایط بارنامه مطابق با اینکوترمز FCA به شرح زیر است:
- بارنامه صادرشده برای حمل کالا باید بهگونهای باشد که حملکننده را برای تحویل کالا به خریدار، ملزم و موظف کند.
- باید حتما در بارنامه، نام و آدرس حامل ذکر شود؛ بهعبارت دیگر باید میان نام و آدرس حاملی که در بارنامه ذکر شده است با نام و آدرس حامل کالا که خریدار آن را تعیین کرده است، مطابقت کامل وجود داشته باشد.
- در بارنامه باید بهطور دقیق، نام و آدرس فروشنده و خریدار درج شده باشد.
- محل تحویل کالا در بارنامه باید بهطور دقیق و مطابق با توافقات میان خریدار و فروشنده، ذکر شود.
- تاریخت حویل کالا در بارنامه باید بهطور دقیق و مطابق با توافقات میان خریدار و فروشنده، ذکر شود.
- اطلاعات مهمی همچون تعداد کالا، نوع کالا و وزن کالا باید در بارنامه مشخص شده و با توافقات میان خریدار و فروشنده مطابقت کامل داشته باشد.
- در صورت استفاده از پوشش بیمهای توسط خریدار، باید شرایط بیمه کالا با جزئیات کامل در بارنامه درج شود.
مزایا و معایب اینکوترمز fca
مزایای و معایب fca چیست؟ قواعد fca برای انجام معاملات بینالمللی با مزایای گستردهای برای طرفین معامله همراه است، مانند:
مزایای اینکوترمز fca برای فروشنده:
- پس از تحویل کالا در مکان توافق شده، دیگر مسئولیتی در برابر پرداخت هزینهها و تقبل ریسکها ندارد.
- امکان انتخاب آزادانه محل تحویل کالا بهمنظور مدیریت مناسبتر منابع برای فروشنده فراهم شده است.
- برای انجام فرآیندهای حملونقل بینالمللی و اقدامات مرتبط با ترخیص کالا، وظایف محدود و کمتری دارد.
مزایای اینکوترمز fca برای خریدار:
- فرصت کنترل و نظارت بیشتر بر فرآیندهای حملونقل کالا را دارد.
- میتواند در انتخاب حامل بهدنبال واسطهای باشد که بهترین خدمات و مناسبترین قیمت را اعلام کرده است.
- برای کاهش هزینههای ریسک و آسیب احتمالی، میتواند از بیمه و دیگر خدمات اضافی استفاده کند.
معایب اینکوترمز FCA:
- خریدار نسبت به فروشنده کالای صادراتی، مسئولیتهای بیشتری دارد.
- برای تحویل بهموقع کالا به هماهنگی زیادی میان خریدار و فروشنده نیاز است.
- تنظیم قرارداد اینکوترمز fca نسبت به دیگر قواعد اینکوترمز با پیچیدگی و لزوم دقت بالاتری همراه است.
مهم ترین نکات استفاده از fca
حالا که بهطور کامل با پاسخ سوال fca چیست، آشنا شدید، بهتر است برای تجربه رضایتبخش از فعالیت تجاری بینالمللی با تکیه بر روش fca، این نکات را نیز بهخاطر بسپارید:
- درج تمام جزئیات توافق شده در متن قرارداد را جدی بگیرید.
- خریدار در صورت استفاده از پوششهای بیمه کالا، باید پیش از تحویل کالا برای دریافت بیمهنامه اقدام کند.
- فروشنده فقط تا زمان تحویل دقیق و صحیح کالا به حامل خریدار، مسئولیت دارد.
- وظیفه تخلیه بار مطابق با قاعده اینکوترمز fca با خریدار است.
سخن آخر
fca چیست؟ این اصطلاح به رایجترین و پرکاربردترین قواعد حمل کالا در تجارت بینالمللی اشاره دارد. اینکوترمز FCA در واقع به شفافسازی تعاملات میان فروشندگان کالا و خریداران در بستر تجارت جهانی میپردازد تا بدون بروز کمترین مشکلات و ابهامات به تعاملات تجاری بپردازند. اگر به تازگی به دنیای تجارت بینالمللی قدم گذاشتهاید و برای افزایش آگاهی خود از قواعد fca به همراهی کارشناسان باتجربه نیاز دارید، سامانه دریچه تجارت بهترین انتخاب پیشرویتان برای تسلط بر مقررات و دستورالعملهای اینکوترمز fca بهشمار میرود.
سوالات متداول
وظیفه انجام تشریفات ترخیص کالای صادراتی در اینکوترمز fca با چه کسی است؟
فروشنده این مسئولیت را دارد که تمام تشریفات مرتبط با ترخیص صادرات کالا را انجام داده و هزینههای آن را پرداخت کند.
خریدار برای استفاده از پوشش بیمهای در روش fca باید چه زمانی اقدام کند؟
خریدار در صورت استفاده از پوششهای بیمه کالا، باید پیش از تحویل کالا برای دریافت بیمهنامه اقدام کند.
نحوه تقسیم ریسک در اینکوترمز fca چیست؟
از زمان تحویل کالا به حامل خریدار، مسئولیت تمام ریسکها و هزینههای جبران آن باید خریدار خواهد بود؛ درحالی که تا پیش از این زمان، فروشنده مسئولیت تقبل ریسکها را برعهده دارد.
اصلیترین اصول عقد قرارداد در روش FCA چیست؟
درست است که یکسری مسئولیتها و هزینههایی برای هم فروشندگان و هم خریداران کالا در قواعد fca درج شده است؛ اما تعیین بسیاری از موضوعات به توافق طرفین نیاز دارد.
