des چیست؟ از صفرتا صد اینکوترمز des

des چیست؟ این اصطلاح رایج و پرکاربرد در اینکوترمز به یکی از مهم‌ترین شرایط معاملات تجاری به‌منظور حمل بین‌المللی کالا اشاره دارد. در اینکوترمز des به نحوه تحویل کالا برای ارسال از مسیر دریایی و مسئولیت‌های طرفین معاملات پرداخته شده و برای این منظور مقررات و دستوالعمل‌های مشخصی وضع شده است. به‌عبارت دیگر، در قاعده des می‌توانید با تکیه بر وظایف مشخص و مسئولیت‌هایی که برای پرداخت هزینه‌ها و تقبل اقدامات و ریسک‌ها تعیین شده است، حمل‌ونقل جهانی کالا را با شفافیت بیشتر و کارایی موثرتر دنبال کنید. برای آشنایی کامل با شرایط قاعده DES و موارد مهمی که باید در تنظیم قرارداد به آن توجه داشته باشد، با ادامه مطلب همراه شوید.

شرایط استفاده از اینکوترمز des

اصلی‌ترین شرایط اینکوترمز DES این است که برای حمل‌ونقل دریایی کالا و یا ارسال محموله از طریق آبراه‌های داخلی کاربردی است و در تعریف قوانین و تعیین مسئولیت‌ها به این شیوه حمل کالا توجه شده است. همچنین، مطابق با شرایط قاعده des، در صورتی که خریدار قصد دارد کنترل بیشتری بر فرآیندهای حمل کالا و مراحل واردات کالا داشته باشد، این اینکوترمز با کارایی موثرتری همراه است. این درحالی است که فروشندگان باید پیش از تنظیم قرارداد با تکیه بر اینکوترمز des، از دسترسی آسان خود به مسیرهای دریایی و توانایی ارسال کالا تا بندر کشور مقصد مطمئن باشند.

شرایط اینکوترمز des چیست؟ پاسخ به این سوال به درک کلی از قاعده des کمک کرده و آگاهی از دیگر مقررات مرتبط با این قاعده بین‌المللی را آسان‌تر می‌کند. قاعده des از جمله اصطلاحات تجاری محسوب می‌شود که همانند دیگر قواعد اینکوترمز توسط اتاق بازرگانی بین‌المللی وضع و منتشر شده است. درست است که قاعده des به‌عنوان یکی از زیرمجموعه‌های اینکوترمزهایی است که با حرف D شروع می‌شوند؛ اما خود به‌تنهایی مقررات منحصربه‌فرد و شرایط خاصی را برای حمل‌ونقل جهانی کالا ارائه می‌کند.

وظایف فروشنده در des چیست؟

حالا که با شرایط کلی اینکوترمز des آشنا شدید، باید آگاهی خود را از پرسش وظایف فروشندگان در قاعده des چیست، را نیز افزایش دهید. به‌عبارت دیگر، فروشندگان در این اینکوترمز پرکاربرد دارای مسئولیت‌هایی هستند که پیش از هر اقدامی باید از آن مطلع باشند؛ چراکه موظف هستند مشتریان خود را تا تحویل نهایی کالا همراهی کنند. فروشنده در اینکوترمز des با مسئولیت‌های مهمی چون تحویل سالم و ایمن کالا تا بندر مقصد روبه‌رو است؛ این درحالی است که باید هزینه‌های حمل بار را نیز تا این نقطه تقبل کند. در کنار موارد ذکر شده، فروشنده کالا در قاعده des باید به‌منظور حمل و ارسال محموله این وظایف مهم را نیز برعهده بگیرید:

• کالا را تا بندر مقصد حمل و ارسال کند:
  مسیری که در این اینکوترمز برای حمل و ارسال کالا برعهده فروشندگان گذاشته شده است، از بندر مبدا تا بندری که از سوی خریدار به‌عنوان مقصد تحویل محموله مشخص شده است را دربرمی‌گیرد. به این معنی که فروشنده باید کنترل اقدامات و همچنین پرداخت هزینه‌های حمل بار تا بندر مقصد خریدار را تقبل کند.
• برای حمل و ایمنی کالا بسته‌بندی مناسبی انتخاب کند:
  در قدم بعدی در تعیین مسئولیت‌های فروشندگان در قاعده des، به انتخاب مناسب‌ترین بسته‌بندی برای افزایش ایمنی و سلامت محموله اشاره می‌کنیم. به این شکل می‌توان گفت که فروشنده مسئول انتخاب بهترین بسته‌بندی با درنظرگرفتن نوع کالا، انجام عملی آن و همچنین پرداخت هزینه‌های بسته‌بندی است.
• تشریفات گمرکی برای صادرات کالا را انجام دهد:
  تمام اقداماتی که در گمرک مبدا و به‌منظور ترخیص کالای صادراتی نیاز است، باید توسط فروشنده پیگیری شود. در این میان، پرداخت هزینه‌های گمرک صادراتی و تهیه اسناد مهمی که انجام اقدامات این مرحله از حمل کالا را تائید می‌کند نیز با فروشنده است.
• پوشش بیمه‌ای برای کالا تهیه کند:
  فراهم کردن پوشش مناسب بیمه‌ای برای ارتقاء ایمنی کالا و افزایش توانایی مالی به‌منظور جبران خسارت‌های احتمالی برعهده فروشندگان است؛ اما مسئول پرداخت هزینه‌های بیمه در اینکوترمز des، خریدار درنظر گرفته شده است.
• مستندات مهم و اسناد حمل را به خریدار بدهد:
  از آنجایی که برخی از اسناد حمل به‌ویژه بارنامه برای پیگیری دیگر فرآیندهای حمل کالا ضروری است، فروشنده موظف است مدارک مهم را در اختیار طرف مقابل معامله قرار دهد تا بتواند به‌راحتی و بدون مشکل به ترخیص کالا از گمرک مقصد بپردازد.
• مسئولیت ریسک را طبق قرارداد به طرف مقابل منتقل کند:
  از زمانی که محموله روی عرشه کشتی بارگیری می‌شود و در محل مشخص برای حمل در مسیر دریایی قرار می‌گیرد، مسئولیت پذیرش ریسک آن با خریدار است؛ بنابراین فروشنده باید این مسئولیت را طبق شرایط قاعده des به طرف مقابل منتقل کند.

وظایف خریدار در des چیست؟

از دیگر پرسش‌های مهمی که باید برای درک عمیق اینکوترمز des به‌دنبال پاسخ روشنی از آن باشید، با تعریف مسئولیت‌های خریدار در ارتباط است. در تعریف قاعده des چیست، این مسئولیت‌های مهم برای خریداران تعیین شده است:

• هماهنگی برای تخلیه محموله از کشتی را انجام دهد:
  مسئولیت ایجاد هماهنگی و پرداخت هزینه برای تخلیه محموله وارداتی از روی عرشه کشتی با خریدار است؛ به این معنی که همزمان با رسیدن کشتی حامل با بندر مقصد، خریدار باید آمادگی کامل برای دریافت بار را داشته باشد.
• تشریفات گمرکی را برای کالای وارداتی انجام دهد:
  در بخشی از فرآیندهای حمل بین‌المللی کالا باید به پیگیری اقدامات مرتبط با تشریفات گمرک در کشور مقصد پرداخته شود. این کارها در واقع برای ترخیص کالای وارداتی انجام می‌شود؛ به‌همین دلیل مسئول آن نیز خریدار درنظر گرفته شده است. این وظیفه در کنار انجام اقدامات ضروری، شامل پرداخت هزینه‌های گمرک و تهیه اسناد مرتبط با آن نیز می‌شود. لازم به ذکر است که برای ترخیص کالای وارداتی به ارائه اسناد حمل نیاز است؛ بنابراین در این مرحله اهمیت تهیه مستندات توسط فروشندگان دوچندان می‌شود.
• حمل داخلی محموله در مقصد را پیگیری کند:
  پس از تحویل کالا و انجام اقدامات لازم به‌منظور ترخیص کالا، باید برای ارسال بار تا مقصد نهایی(مانند انبار) اقدامات لازم و پرداخت هزینه‌ها توسط خریدار انجام شود.
• در صورت نیاز کالا را از بندر مقصد تا مقصد نهایی بیمه کند:
  اگر نگران ریسک‌های احتمالی و آسیب کالا در مسیر حمل‌ونقل داخلی هستید، می‌توانید به‌عنوان خریدار کالا، محموله وارداتی را از زمان تحویل تا زمان ارسال آن به مقصد نهایی بیمه کنید.
• هزینه‌های جانبی را پیش‌بینی کرده و مسئولیت پرداخت آن را تقبل کند:
  در کنار هزینه‌های اصلی که در اینکوترمز des برعهده خریدار قرار داده شده است، برخی هزینه‌های جانبی مانند انبارداری، باراندازی و هزینه‌هایی که با پیگیری واردات کالا مرتبط است نیز در وظایف خریداران گنجانده شده است.

نحوه تقسیم هزینه در des

در اینکوترمز des با وضوح زیاد به تعیین مسئولیت‌ها در قبال پرداخت هزینه‌ها نیز پرداخته شده است. هزینه حمل‌ونقل در معامله‌های تجاری وابسته به قاعده des در وهله اول برعهده فروشنده است؛ به این معنی که فروشنده باید هزینه‌های لازم برای ارسال کالا تا مقصد را پرداخت کند. در مقابل، خریدار نیز از زمان تحویل محموله باید برای پرداخت هزینه‌های پیش‌رو به‌منظور انتقال بار تا مقصد نهایی موردنظرش آمادگی داشته باشد. در رسیدن به پاسخ شفاف و کاملی از پرسش نحوه تقیسم هزینه‌ها در قاعده des چیست، به موضوعات زیر توجه کنید:

• مسئول هزینه‌های مرتبط با تخلیه کالا:
  زمانی که محموله به بندر مقصد می‌رسد، خریدار باید هماهنگی با مسئولان بندر و تامین تجهیزاتی که برای تخلیه بار نیاز است را انجام دهد. تمام این اقدامات شامل هزینه‌هایی است که پرداخت آن از وظایف خریدار خواهد بود.
• مسئول هزینه‌های مرتبط با ترخیص کالا:
  همان‌طور که پیش‌تر در تعیین مسئولیت‌ها در اینکوترمز des اشاره شد، هریک از طرفین باید برای پیگیری تشریفات گمرکی در محل گمرک کشور خود مسئولیت‌هایی را برعهده بگیرند. به این شکل هزینه‌های ترخیص کالای صادراتی در کشور مبدا با فروشنده و هزینه‌های ترخیص کالای وارداتی در کشور مقصد با خریدار است. این هزینه‌ها شامل تمام مبالغی است که برای انجام تشریفات، تهیه اسناد، مالیات‌ها و عوارض گمرکی نیاز است.
• هزینه‌های مرتبط با حمل داخلی کالا:
  هم خریدار و هم فروشنده در حمل کالا طبق قاعده des مراحلی را برای حمل داخلی کالا طی خواهند کرد. به‌عبارت دیگر، هزینه حمل داخلی محموله تا بندری که قرار است کالا در کشتی بارگیری شود با فروشنده و هزینه حمل داخلی بار از بندری که کالا به خریدار تحویل داده شده است تا مقصد نهایی با خریدار است.
• هزینه‌های مرتبط با انبارداری کالا:
  در صورتی که در گمرک مقصد، کالا به هر دلیل ترخیص نشود و به‌عبارت دیگر تاخیر در تحویل کالا رخ دهد، هزینه‌هایی که برای انبارداری محموله تا تعیین تکلیف ترخیص آن نیاز است را باید خریدار پرداخت کند.
• هزینه‌های مرتبط با بیمه کالا:
  هر هزینه‌ای که برای استفاده از پوشش بیمه‌ای چه در طول مسیر ارسال کالا از مسیر دریایی، چه انتقال کالا تا انبار(مقصد نهایی) و چه پوشش‌های اضافی و تکمیلی بیمه نیاز است را باید خریدار بپردازد.

نحوه تقسیم ریسک و بیمه در des چگونه است؟

مسئولیت ریسک در تمام قواعد اینکوترمز در زمان مشخصی بین طرفین معامله منتقل می‌شود. پذیرش مسئولیت ریسک نیز به این معنی است که هم خریدار و هم فروشنده تا زمان مشخصی باید در صورت آسیب به محموله و یا گم شدن بخشی از آن، برای جبران خسارت مسئولیت‌پذیر باشند. در این میان، قاعده des مشخص کرده است که تا بندر مقصد و تا پیش از زمانی که محموله در اختیار خریدار قرار می‌گیرد، مسئول پذیرش و جبران ریسک، فروشنده است؛ اما از زمانی که محموله دردسترس خریدار است و روی عرشه کشتی و در بندر مقصد به او تحویل داده می‌شود، انتقال مسئولیت ریسک به خریدار نیز صورت می‌گیرد. نقطه انتقال ریسک به‌ویژه در حمل دریایی کالا و اینکوترمز des اهمیت بسیار زیادی دارد؛ چراکه فروشنده مسئولیت زیاد و مدت‌داری در قبال خطرات احتمالی دارد و این مسئولیت در واقع از بندر مبدا تا مقصد را شامل می‌شود. این امر نشان دهنده این موضوع است که فروشندگان باید برای افزایش ایمنی کالا و انتخاب عالی‌ترین بسته‌بندی راهکارهای کلیدی را عملی کنند.

به‌طور کلی، می‌توان گفت که طبق نحوه تقسیم ریسک در اینکوترمز des، این قاعده برای خریدارانی مناسب است که فقط در زمینه مدیریت لجستیک محلی توانمند هستند. همچنین فروشندگان باید از توانایی و تجربه خود در تقبل مسئولیت‌های سنگین برای حمل بین‌المللی کالا مطمئن باشند؛ چراکه تا انتقال ریسک به خریدار با چالش‌ها و فرآیندهای زیادی روبه‌رو هستند.

در اینکوترمز des برای فروشندگان هیچ مسئولیتی در زمینه استفاده از پوشش بیمه‌ای و یا پرداخت هزینه‌های آن تعریف نشده است؛ بلکه خریداران باید برای پرداخت هزینه‌های لازم برای استفاده از بیمه در صورت نیاز آماده باشند.

قوانین حمل و نقل کالا در des چیست؟

نحوه حمل‌ونقل کالا و قوانین آن در قاعده des چیست؟ این پرسش نیز از رایج‌ترین دغدغه کسانی است که قصد دارند با تکیه بر اینکوترمز des برای حمل‌ونقل بین‌المللی کالا اقدام کنند. خبر خوب این است که در قاعده des دستورالعمل‌های واضح و جامعی برای تعیین مسئولیت‌های طرفین به‌منظور حمل و ارسال کالا آورده شده است؛ این درحالی است که امکان پیگیری تخلفات یا کم‌کاری‌ها از سوی هریک از طرفین با نظارت نهاد بین‌المللی به‌نام اتاق بازرگانی(icc) نیز وجود دارد.

طبق مقررات اینکوترمز DES وظیفه حمل و ارسال محموله صادراتی تا بندری که توسط خریدار به‌عنوان مقصد تحویل بار مشخص شده است، با فروشنده خواهد بود. اما از زمانی که در عرشه کشتی حامل بار و در بندر مقصد، کالا در اختیار خریدار قرار می‌گیرد، فرآیندهای حمل کالا برای ارسال آن به مقصد نهایی توسط خریدار انجام می‌شود. توجه داشته باشید که این بازه زمانی و مکانی تعیین شده در قاعده des، تمام اقدامات و مسئولیت‌های مرتبط با حمل کالا را دربرمی‌گیرد.

شرایط و محل تحویل کالا در des چیست؟

در اینکوترمز des، به‌صورت خاص و مشخص، محل تحویل کالا برروی عرشه کشتی و در بندر کشور مقصد تعیین شده است. به این شکل، فروشنده باید محموله را از طریق حمل‌ونقل دریایی تا بندر مقصد ارسال کرده و محموله صادراتی را روی عرشه کشتی در اختیار خریدار قرار دهد. لازم به ذکر است که تاکید زیادی بر ذکرکردن نقطه دقیق تحویل کالا در قرارداد تجاری مبتنی بر قاعده des شده است؛ این امر تاثیر زیادی در رفع ابهامات و شفاف‌سازی دیگر مسئولیت‌های مهم مانند انتقال ریسک، مسئول انجام تشریفات و اقدامات گمرکی و هزینه‌ها دارد.

تشریفات گمرکی در des چگونه است؟

از دیگر موضوعاتی که در درک عمیق پرسش des چیست، موثر است با مسئولیت‌های طرفین در انجام تشریفات گمرکی مرتبط می‌شود. در اینکوترمز des، تشریفات گمرکی را باید از دو منظر کلی و درعین حال مهم بررسی کرد؛ به این شکل که تشریفات و فرآیندهای گمرکی در مبدا با فروشنده و در مقصد با خریدار است. تمام مراحل گمرکی که باید برای صادرات کالا در کشور مبدا انجام شود مانند اخذ مجوز صادراتی، تهیه و ارائه مدارک و پرداخت عوارض و دیگر تعرفه‌ها از مسئولیت‌های فروشنده است؛ در مقابل تمام مسائل گمرکی مانند پیگیری تشریفات اداری، ارائه مدارک و مستندات ضروری و پرداخت تعرفه‌ها در گمرک مقصد و به‌منظور ترخیص کالای وارداتی با خریدار است.

شرایط بارنامه در des چیست؟

بارنامه از مستندات مهمی در حمل‌ونقل کالا مطابق با اینکوترمز des محسوب می‌شود که در واقع تائیدی بر تحویل کالا از سوی فروشنده به خریدار یا حامل او است. بارنامه اطلاعاتی مانند مشخصات اصلی کالا، مکان و زمان دقیق تحویل محموله، مشخصات خریدار، فروشنده و حامل خریدار و… را دربرمی‌گیرد؛ به‌همین دلیل از مدارک اصلی به‌شمار می‌رود که در فرآیندهای مختلف حمل کالا باید ارائه شود. فروشنده باید سند بارنامه معتبر را در زمان تحویل کالا به خریدار بدهد تا بتواند آن را برای ترخیص کالای وارداتی در کنار دیگر مستندات به گمرک مقصد ارائه دهد.

شرایط انجام بازرسی در des

از دیگر موضوعات در بررسی پرسش des چیست، با مرحله مهمی به‌نام انجام بازرسی در ارتباط است. سند بازرسی کالا از مدارک ضروری است که درباره کیفیت کالا، مشخصات محموله از نظر تعداد بسته‌ها، ویژگی‌های محصول یا بسته‌ها از نظر وزن، ابعاد و نحوه اندازه‌گیری آن‌ها سخن می‌گوید. در این میان، فروشنده باید در کنار دیگر مسئولیت‌های خود طبق قاعده des، به دریافت سند بازرسی کالا نیز بپردازد و این مدرک را در زمان مناسب به خریدار تحویل دهد.

اصول تنظیم قرارداد des

در اینکوترمز des به‌عنوان پرکاربردترین قاعده در حمل بین‌المللی کالا در مسیرهای دریایی، این فروشنده است که باید زمینه مناسب و اقدامات لازم برای عقد قرارداد را فراهم کند. همچنین، مسئولیت پرداخت هزینه‌های انعقاد قرارداد نیز در تعهدات فروشنده درنظر گرفته شده است. از موضوعات مهمی که هم خریداران و هم فروشندگان باید هنگام تنظیم قرارداد تجاری مبتنی بر قاعده des رعایت کنند، توجه به درج توافقات و ذکر جزئیات دقیق آن‌ها است تا به این شکل از اختلاط مسئولیت‌ها و بروز تنش‌ها جلوگیری شود.

مدارک مورد نیاز برای فروشنده و خریدار در des

در طی کردن مراحل و فرآیندهای حمل کالا در اینکوترمز des، به تهیه مدارکی نیاز است که باید برای عبور از مراحل پیش‌رو آن‌ها را ارائه کنید. تهیه این مستندات هم برای خریداران و هم فروشندگان ضروری است و به‌طور قابل‌توجهی از تاخیر در تحویل و ارسال کالا جلوگیری می‌کند. مدارکی چون بارنامه دریایی، مجوز صادراتی، فاکتور تجاری، سند بازرسی، اسناد حمل، مدارک پرداخت عوارض و تعرفه‌های گمرکی(کشور مبدا) و مدارک بیمه از جمله مستنداتی است که فروشنده باید به‌طور دقیق و بدون مشکل آن‌ها را تهیه کرده و برای ترخیص کالای وارداتی در اختیار خریدار قرار دهد.

مزایا و معایب اینکوترمز des

حالا که به‌طور کامل با پاسخ روشنی از سوال des چیست، آشنا شدید، بهتر است نگاهی به مزیت‌ها و محدودیت‌های بیندازیم که این قاعده پیش‌روی طرفین معاملات تجاری قرار داده است، مانند:

مزیت قاعده des برای خریداران:

• خریدار نیاز به انجام هیچ‌گونه اقداماتی به‌منظور مدیریت فرآیندهای حمل دریایی کالا ندارد.
• اگر قصد خرید کالا در مقادیر زیاد را دارید، حمل‌ونقل دریایی و تنظیم قرارداد با تکیه بر اینکوترمز des، عالی‌ترین گزینه به‌شمار می‌رود.
• تا زمان تحویل کالا در بندر کشور مقصد، خریدار مسئولیتی در قبال ریسک‌ها و خطرات ندارد.

مزایای قاعده des برای فروشندگان:

• امکان نظارت کامل بر فرآیندهای حمل کالا در اختیار فروشندگان قرار داده شده است؛ به این شکل از ارسال ایمن محموله اطمینان دارند.
• این موضوع که خریدار مسئولیت کمی برای حمل کالا و تقبل مسئولیت‌ها و ریسک‌ها دارد، نوعی خدمات جذاب محسوب می‌شود و تمایل برای همکاری خریدار را افزایش می‌دهد.

معایب قاعده des برای خریداران:

• مسئولیت انجام فرآیندهای پیچیده ترخیص کالای وارداتی به‌طور کامل با خریدار است.
• خریدار نظارتی بر ارسال ایمن محموله و مدیریت تحویل به‌موقع آن ندارد.

معایب قاعده des برای فروشندگان:

• مسئولیت‌های بسیار گسترده‌تر و بیشتری نسبت به خریداران دارند.
• پذیرش ریسک و جبران مشکلات احتمالی برای کالا تا مقصد با فروشنده است.
• فقط به ارسال کالا از طریق مسیر دریایی محدود می‌شود.

نکات مهم در اینکوترمز des

در کنار پاسخ‌های گسترده و همه‌جانبه‌ای که به پرسش des چیست داده شد، بهتر است این نکات تاثیرگذار در استفاده موفقیت‌آمیز از اینکوترمز des را نیز به‌خاطر بسپارید:

• چه به‌عنوان فروشنده و چه خریدار، بهتر است پیش از انتخاب این قاعده، وظایف خود را به‌طور دقیق بررسی کنید.
• از قوانین گمرک کشور طرف مقابل معامله آگاه باشید.
• برای ترخیص کالا، هم در مرحله صادرات و هم واردات، برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشید.
• تمام توافقات را با ذکر جزئیات مهم و موثر در قرارداد ذکر کنید.

سخن پایانی

در بین قواعد متعدد اینکوترمز، قاعده des برای حمل دریایی کالا کاربرد گسترده‌ای دارد؛ به‌همین دلیل در این مطلب به ارائه پاسخ جامع به پرسش des چیست، پرداختیم. در صورتی که قصد دارید برای معاملات تجاری به توافق در زمینه حمل کالا با تکیه بر دستورالعمل‌های قاعده des برسید، باید بر تمام موضوعات این قاعده تسلط کافی و همه‌جانبه داشته باشید. توصیه می‌شود برای تجربه انعقاد قرارداهای محکم برای حمل دریایی کالا و آگاهی از مسئولیت‌های پیش‌رو در اینکوترمز des، با کارشناسان حرفه‌ای از طریق سامانه دریچه تجارت گفت‌وگو کرده و راهنمایی‌های موثری دریافت کنید.

سوالات متداول

در اینکوترمز des، محل دقیق تحویل کالا کجاست؟

در اینکوترمز des، به‌صورت خاص و مشخص، محل تحویل کالا برروی عرشه کشتی و در بندر کشور مقصد تعیین شده است.

مسئول تنظیم قرارداد در اینکوترمز des کیست؟

فروشنده باید زمینه مناسب و اقدامات لازم برای عقد قرارداد با روش اینکوترمز des را فراهم کند و هزینه‌های آن را نیز بپردازد.

در قاعده des چه زمانی مسئولیت ریسک به خریدار انتقال داده می‌شود؟

در اینکوترمز des، از زمانی که محموله دردسترس خریدار است و روی عرشه کشتی و در بندر مقصد به او تحویل داده می‌شود، انتقال مسئولیت ریسک به خریدار نیز صورت می‌گیرد.