درخواست استعلام قیمت داخلی و خارجی یا استعلام بها، فرآیندی است که خریدار برای شناسایی کالای صنعتی مورد نیاز خود، به فروشنده، تامین‌کننده یا تولیدکننده ارسال می‌کند. امروزه، تعداد زیادی از تامین‌کنندگان و فروشندگان کالاهای صنعتی در بازار وجود دارند؛ بنابراین ممکن است یافتن بهترین قیمت برای تجهیزات موردنظر چالشی به نظر برسد.
با این حال، استعلام قیمت کالا به مدیران و کارشناسان خرید امکان می‌دهد تا تصمیمی هوشمندانه‌تر و به‌صرفه‌تر برای صنعت داشته باشند. اما سوال اینجاست که استعلام قیمت و خرید از تامین‌کنندگان داخلی فرایند آسان‌تر و بهتری دارد یا خرید تامین‌کنندگان خارجی؟ در این راستا، در ادامه این مقاله به طور جامع به تفاوت استعلام قیمت و خرید از تامین‌کنندگان داخلی و خارجی و مزایا و معایب هرکدام می‌پردازیم.
مقایسه هزینه‌ها
پیش از هر چیز باید بگوییم که این تصور رایج وجود دارد که تامین داخلی امکان کنترل بهتر روی سفارش و زمان تحویل کوتاه‌تر را فراهم می‌کند، در حالی که خرید از منابع خارجی از نظر تامین تجهیزات پیشرفته بهتر است. مثلا در صنعت پتروشیمی، استعلام قیمت داخلی و تامین از منابع ملی به شما این امکان را می‌دهد که به سرعت به نیازهای صنعت پاسخ دهید و ارتباط نزدیک‌تری با فروشندگان داشته باشید. از طرف دیگر، تامین از منابع خارجی می‌تواند امکان دسترسی به تجهیزات بیشتر و پیشرفته‌تر را فراهم کند، اما معمولاً با زمان طولانی‌تری برای تحویل در زنجیره تامین همراه است. اما این تمام ماجرا نیست!
یکی از مسائل مهم در انتخاب بین تامین‌کننده داخلی و خارجی موضوع هزینه است. عوامل گوناگونی در هزینه نهایی خرید از منابع داخلی و خارجی دخیل هستند. بیایید به صورت دقیق‌تر به مقایسه هزینه‌ها در خرید داخلی و خارجی بپردازیم.
تامین‌کننده خارجی
در استعلام قیمت خارجی و خرید از تامین‌کننده بین‌المللی، یکی از استراتژی‌های پرکاربرد استراتژی تامین قطعات از کشورهایی با هزینه پایین است که در دسته‌بندی گسترده تامین جهانی قرار می‌گیرد. این استراتژی شامل استعلام قیمت و خرید قطعات و تجهیزات توسط کشورهای پرهزینه از کشورهای منابع‌دار و کم‌هزینه است. هدف اصلی این استراتژی کاهش سرمایه‌گذاری و افزایش حداکثری سود است، به شرطی که سایر هزینه‌ها برابر باشند. لازم به ذکر است که این نوع تامین معمولا برای قطعات ساده یا کالاهای مصرفی ارزان استفاده می‌شود.
مهم‌ترین هزینه‌ای که در خرید از تامین‌کنندگان خارجی مطرح است، مربوط به حمل و نقل است. هنگام مقایسه استعلام قیمت داخلی و خارجی در صنعت پتروشیمی، هزینه‌های حمل و نقل می‌تواند تفاوت زیادی در هزینه نهایی خرید تجهیزات ایجاد کند. با وجود اینکه ممکن است تامین از منابع خارجی در ابتدا ارزان‌تر به نظر برسد، هزینه‌های جانبی مانند حمل و نقل بین‌المللی و زمان طولانی‌تر تحویل، ممکن است بر هزینه‌ها بیفزایند و حتی در برخی موارد، تامین داخلی با وجود قیمت بالاتر به‌صرفه‌تر باشد.
از سوی دیگر، انتخاب روش تامین کالا در خرید از تامین‌کننده خارجی نیز در هزینه‌ها تاثیرگذار است. به طور کلی برای سفارش تجهیزات پتروشیمی از شرکت‌های خارجی، سه روش متداول وجود دارد:
1. خرید مستقیم
در این روش، شما باید به کشور موردنظر سفر کنید و با شرکت فروشنده ملاقات حضوری داشته باشید. در این دیدار، می‌توانید قطعات و تجهیزات را از نزدیک مشاهده کنید و از کیفیت آن‌ها اطمینان حاصل کنید. پس از تایید قطعات و استعلام قیمت خارجی، می‌توانید فرایند واردات و خرید را انجام دهید. این روش از نظر اطمینان از کیفیت بسیار مناسب است، اما هزینه‌های بالایی دارد و زمان‌بر است. علاوه بر این، حضور یک کارشناس خبره در زمینه قطعات پتروشیمی برای تایید کیفیت، ضروری است.
2. سفارش اینترنتی
در این روش، می‌توانید از طریق وب‌سایت‌های بین‌المللی قطعات موردنیاز خود را سفارش دهید. این روش به دلیل کاهش هزینه‌ها جذاب است، اما ریسک بالایی دارد و احتمال کلاهبرداری از سوی سایت‌های فروشنده افزایش می‌یابد. در صورت انتخاب این روش، باید با دقت فراوان و اقدامات امنیتی لازم، قطعات را سفارش دهید.
3. استفاده از شرکت واسطه
این روش شامل تماس با یک شرکت واسطه در ایران برای استعلام قیمت خارجی و خرید قطعات از منابع خارجی است. این روش همانند خرید مستقیم، ضریب اطمینان بالایی دارد، اما با هزینه‌های کمتر. شرکت‌های واسطه معمولا تخصص بیشتری در مدیریت ریسک‌های مربوط به تامین قطعات و تجهیزات از منابع خارجی دارند و می‌توانند فرایند خرید را به صورت بهینه‌تر انجام دهند.
تامین‌کننده داخلی
اگرچه تامین بین‌المللی ممکن است در شرایطی که کشورهای دیگر دارای هزینه‌های پایین‌تری برای نیروی کار و تولید هستند، بهترین گزینه باشد، اما در برخی موارد تامین داخلی می‌تواند گزینه بهتری باشد. در بحث پتروشیمی، تامین داخلی امکان دسترسی سریع‌تر به تجهیزات، کنترل بهتر کیفیت و کاهش زمان تحویل را فراهم می‌کند. همچنین، تامین‌کنندگان داخلی معمولا با مقررات و استانداردهای ملی بیشتر آشنا هستند که این موضوع می‌تواند ریسک‌ها و مشکلات مربوط به عدم تطابق استانداردها را کاهش دهد. از طرف دیگر، تامین از منابع خارجی ممکن است با مسائل حمل و نقل و چالش‌های کنترل کیفیت همراه باشد که در بلندمدت می‌تواند هزینه‌های کلی را افزایش دهد.
روش مقایسه هزینه تامین‌کنندگان
پس از استعلام قیمت داخلی و خارجی و دریافت تمامی پیشنهادات از فهرست تامین‌کنندگان معتبر، لازم است مقایسه دقیقی بین قیمت‌های ارائه شده توسط تامین‌کنندگان مختلف انجام شود. این هزینه‌ها شامل قیمت اصلی کالا (فوب) و هزینه حمل و نقل (فریت) است. قیمت‌ها باید در نهایت در یک جدول قرار گیرند. همچنین، اگر قیمت‌ها از منابع گوناگون به ارزهای مختلف مانند دلار یا یورو ارائه شده باشند، باید همه به یک واحد ارزی تبدیل شوند.
با این حال، تبدیل واحدهای ارزی به دلار یا یورو یک چالش دارد و آن این است که نرخ تبدیل ارز در داخل ایران با نرخ‌های بین‌المللی متفاوت است. به همین دلیل بهتر است قیمت‌ها به ریال تبدیل شوند تا مقایسه نهایی بر اساس نرخ داخلی ایران صورت گیرد.
در هنگام مقایسه قیمت‌های فوب ارائه شده توسط شرکت‌های مختلف، آن‌ها معمولا هزینه‌های حمل را نیز اعلام می‌کنند. هزینه‌های حمل و نقل که توسط شرکت‌های حمل و نقل اعلام می‌شود، باید در همان جدول قرار گیرد تا بتوان به سادگی قیمت‌های فریت ارائه شده از سوی تامین‌کنندگان را با هزینه‌های اعلام شده توسط شرکت‌های حمل مقایسه کرد. این روش برای تمام خریدها از تمامی منابع تایید شده قابل استفاده است. در واقع، هرچه تعداد استعلام‌ها بیشتر باشد، احتمال خطا کمتر خواهد شد. در صنعت پتروشیمی، انجام این فرآیند به کارشناسان خرید اجازه می‌دهد تا بر اساس داده‌های دقیق و مستند، بهترین تامین‌کننده را انتخاب کرده و از تامین تجهیزات با هزینه و کیفیت بهینه اطمینان حاصل کنند.
مزایا و معایب خرید از تامین‌کنندگان خارجی
استعلام قیمت خارجی و خرید از تامین‌کنندگان بین‌المللی به دلیل جهانی بودن بازارها و رقابت بیشتر، یکی از روش‌های محبوب تامین است. با این حال، مانند هر استراتژی تجاری، خرید از تامین‌کنندگان خارجی نیز دارای مزایا و معایب خاص خود است.
مزایای خرید از تامین‌کنندگان خارجی
مزایای خرید از منابع خارجی به شرح زیر است:
- امکان تامین نیازهای ضروری صنعت پتروشیمی، به ویژه برای تجهیزات و قطعاتی که در داخل کشور تولید نمی‌شوند وجود دارد.
- دسترسی به الگوها و نمونه‌های جدید که می‌تواند به پیشرفت تولیدات داخلی کمک کند.
- ایجاد فرصت برای صادرات کالا به کشور فروشنده در مقابل واردات کالاهای آن کشور که می‌تواند به ایجاد توازن تجاری کمک کند.
- افزایش آگاهی از فناوری‌ها و پیشرفت‌های صنعتی سایر کشورها که می‌تواند باعث ارتقای دانش فنی و پیشرفت رقابت‌پذیری داخلی شود.
- اگر صنعت داخلی ظرفیت یا زیرساخت‌های لازم برای تولید قطعات و تجهیزات را نداشته باشد، می‌توان تولید را به شرکتی که این قابلیت‌ها را دارد، برون‌سپاری کند. این موضوع به شما این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های جدید، از ظرفیت‌های تولیدی سایر شرکت‌ها و کارخانه‌های خارجی بهره‌مند شوید.
- شرکت‌ها ممکن است به دلیل کمبود امکانات یا سرمایه‌گذاری‌های لازم از سوی تامین‌کنندگان داخلی، به تامین‌کنندگان خارجی روی آورند. با تامین از کشورهای دیگر، می‌توانید به فناوری‌های پیشرفته‌تری دسترسی پیدا کنید و از به‌روزترین روش‌های تولید بهره‌برداری کنید. این مسئله می‌تواند به افزایش توان رقابتی شما در بازار کمک کند.
معایب خرید از تامین‌کنندگان خارجی
آگاهی کامل از موانع و قوانین، پیش از اقدام به استعلام قیمت خارجی و خرید از این منابع، به منظور جلوگیری از ضررهای جبران‌ناپذیر موضوعی ضروری است. از معایب تامین تجهیزات از خارج می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قوانین و مقررات گمرکی ممکن است فرآیند واردات را دشوار کنند و هزینه‌های اضافی به همراه داشته باشند.
- اختلافات فرهنگی، زمان‌بندی‌های مختلف و مشکلات ارتباطی می‌تواند بر فرآیند خرید تاثیر منفی بگذارد و موجب سوءتفاهم‌ها شود.
- تغییرات ناگهانی در نرخ ارز می‌تواند هزینه‌های واردات را افزایش دهد و بر برنامه‌ریزی مالی تاثیر بگذارد.
- نقص در زنجیره تامین یا تاخیر در حمل و نقل می‌تواند زمان تحویل کالا را طولانی کرده و موجب از دست رفتن فرصت‌ها شود.
- تاخیر در ترخیص کالا از گمرک و مراحل مربوط به حمل و نقل می‌تواند مشکلات جدی در زمینه تامین تجهیزات صنعت ایجاد کند.
- قبل از شروع فرایند تامین، ضروری است که با ساختارهای تعیین تعرفه و مالیات آن کشور آشنا شوید. بسته به ساختار مالیاتی کشور تامین‌کننده، ممکن است هزینه‌ها متفاوت باشد. این موضوع به میزان مالیات‌های صادراتی در کشور منبع و تعرفه‌های وارداتی در کشور مقصد بستگی دارد.
- تحلیل هزینه کلی تامین از کشورهای خارجی به همراه حمل و نقل ضروری است. باید تمامی هزینه‌ها از جمله هزینه‌های حمل، عوارض و دستمزد را در نظر بگیرید.
- زمان تحویل را فراموش نکنید. تاثیر زمان تحویل طولانی بر میزان سفارش و مقدار موجودی که باید نگهداری کنید، قابل توجه است. این عامل می‌تواند در نحوه مدیریت موجودی و پیش‌بینی تقاضا تاثیر بگذارد.
- ارزیابی دقیق این موضوع نیز ضروری است که مدیران تا چه اندازه نیاز به نظارت، راهنمایی و ارزیابی روابط با تامین‌کنندگان دارند. تامین از منابع بین‌المللی می‌تواند زنجیره تامین پیچیده‌ای ایجاد کند که مدیریت موجودی را دشوارتر می‌کند. اما با داشتن نرم‌افزار مدیریت موجودی مناسب، این مشکل به حداقل می‌رسد.
به طور کلی، آگاهی از این چالش‌ها و اتخاذ تدابیر مناسب می‌تواند به مدیران صنعتی و کارشناسان خرید کمک کند تا فرآیند واردات و تامین نیازهای صنعت پتروشیمی از منابع خارجی را به صورت بهینه‌تری مدیریت کنند و از ریسک‌های موجود کاسته شود. در صنعت پتروشیمی، خرید از منابع خارجی نه تنها دسترسی به تجهیزات و تکنولوژی‌های پیشرفته را فراهم می‌کند، بلکه به توسعه صنعت داخلی و ارتقای ظرفیت‌های تولیدی نیز کمک می‌کند.
در ایران، سامانه “دریچه تجارت“ به عنوان مرجع ثبت و پاسخ دهی به استعلامات صنایع مادر مانند پتروشیمی و نفت و گاز و فولاد می تواند در زمینه استعلامات کالای داخل کشور و همچنین استعلامات کالای وارداتی یا کالای صادراتی راهگشا باشد.
جمع‌بندی
در پایان، استعلام قیمت داخلی و خارجی و خرید از تامین‌کنندگان داخل کشور یا خارج هر یک مزایا و معایب خاص خود را دارند. تامین‌کنندگان داخلی به دلیل نزدیک بودن جغرافیایی، کنترل بیشتر و زمان تحویل کوتاه‌تری ارائه می‌دهند. از سوی دیگر، تامین‌کنندگان خارجی می‌توانند به قیمت‌های رقابتی‌تر و فناوری‌های پیشرفته‌تری دسترسی دهند، اما با چالش‌هایی مانند هزینه‌های حمل و نقل، نوسانات ارزی و بی‌ثباتی سیاسی روبرو هستند.
در نهایت باید توجه داشته باشید که انتخاب بین این دو گزینه باید با توجه به نیازها و شرایط خاص صنعت انجام شود. با در نظر گرفتن عوامل مهمی مانند هزینه، زمان تحویل و کیفیت، مدیران و کارشناسان خرید در حوزه پتروشیمی می‌توانند تصمیمات آگاهانه‌تری اتخاذ کنند.
The difference between price inquiries and purchases from domestic and foreign suppliers
