HS code (تعرفه گمرکی) چیست؟ نحوه یافتن آن و کاربرد ها

HS code در واقع برای تعیین هزینه قابل پرداخت برای ورود کالاهای مختلف به کشور تعریف شده است. به‌عبارت دیگر، کد تعرفه گمرکی از مدارک ضروری برای ترخیص کالا محسوب می‌شود که در تعیین نرخ گمرکی، مشخص کردن مقررات و محدودیت‌ها و همچنین آنالیز داده‌های تجاری نیز نقش مهمی ایفا می‌کند. همچنین با کد تعرفه بین‌المللی کالا یا همان اچ اس کد، ویژگی‌ها و مشخصات کالاها، متریال سازنده آن‌ها و به‌طور کلی تمام جزئیات مرتبط با کالاهای وارداتی تعیین می‌شود. اهمیت کاربرد کد اچ اس در تسهیل تبادلات بین‌المللی و یکسان‌سازی دقیق اطلاعات کالاها غیرقابل انکار است. از آنجایی که کد تعرفه کالا جایگاه مهم و ویژه‌ای در فرآیند صادرات و واردات دارد و از فاکتورهای اصلی در تجارت و به‌ویژه گمرک محسوب می‌شود، در ادامه مطلب به بررسی کامل کد HS، ضرورت دریافت و تاثیرات کلیدی آن بر مسائل گمرکی و مالی می‌پردازیم.

h.s code دقیقا چیست؟

HS code در واقع نوعی روش عددی استاندارد به‌شمار می‌رود که به‌منظور شناسایی، دسته‌بندی، تشخیص و تفکیک کالاها در سراسر دنیا به‌کار می‌رود. به این معنی که هر یک از محصولات و کالاها که در سطح جهانی مبادله می‌شوند، مطابق با قانون تعرفه کالا و شرایط اچ اس کد، تعریف می‌شوند. کد بین‌المللی تعرفه کالا نهایتا دارای 10 رقم است که هر رقم آن به تعریف ویژگی‌های خاص و مهم محصول موردنظر می‌پردازد. لازم به ذکر است که هر چه کد تعرفه گمرکی ارقام بیشتری داشته باشد، نشان‌دهنده جزئیات بیشتری از ویژگی‌های محصول است. استفاده از کد تعرفه کالا در زمانی که قرار است محصولات مختلف به کشورهای دیگر ارسال شوند و یا از مقصد دیگری وارد کشور شوند، ضروری است. در این میان، برای حمل‌ونقل دریایی محصولات و کالاها به کد تعرفه کالا دقیق‌تر و اغلب تا 8 رقم نیاز است؛ این درحالی است که برای حمل‌ونقل هوایی محصولات یک کد بین‌المللی کالا تا 4 رقم نیز کافی است.

نکته قابل توجه در توضیح اچ اس کد این است که تمام سازمان‌های کشور و ارگان‌های بین‌المللی از این کد به‌صورت هماهنگ و یکپارچه استفاده می‌کنند. به‌عنوان مثال، کد اچ اس تعریف شده برای محصول پسته در تمام جهان یکسان و قابل درک است. در این میان، برخی از محصولات به تعیین مشخصات جزئی‌تر و بیشتر نیاز دارند؛ به این شکل که برای محصول پسته باید خام یا بو داده بودن آن نیز در کد تعرفه کالا اشاره شود. این کد باید حتما در فاکتور فروش خریداران و فروشندگان در سطح تعاملات بازارهای خرید و فروش جهانی ثبت شود. در یک نگاه کلی در تعریف کد اچ اس باید گفت که تمام تاجران و کسب‌وکارهایی که در سطح بین‌المللی فعالیت دارند باید پیش از هرگونه فعالیت برای اخذ اچ اس کد اقدام کنند؛ چراکه این کد از ضروری‌ترین مدارک برای فعالیت در بازارهای جهانی است.

ساختار hs code چگونه است؟

ساختار hs کد، 21 قسمت را دربرمی‌گیرد و بر این اساس تمام کالاها و محصولاتی که در سطح جهانی داد و ستد می‌شوند را شامل می‌شود. در ساختار کد تعرفه گمرکی هریک از قسمت‌ها با فاکتورهایی چون هم خانواده بودن، گروه‌بندی شده و در قسمت مشخص و درست قرار می‌گیرند. به این شکل می‌توان گفت که این 21 قسمت برای گروه‌بندی کلی کالاها و روش تشخیص ماهیت آن‌ها ایجاد شده است. به‌طور کلی، در ساختار کد تعرفه کالا، تعیین قسمت‌ها بر اساس دو عامل مهم و کلیدی تحت‌عنوان کاربرد کالا و هم خانواده بودن صورت می‌گیرد. در ترتیب‌بندی قسمت‌ها نیز کالاهای نهایی یا همان محصولات تمام شده، در بالاترین رتبه قرار می‌گیرند. لازم به ذکر است که منظور از هم خانواده بودن کالاها، ماهیت ذاتی و ویژگی اصلی کالا به‌ویژه مواد و متریال سازنده آن‌ها است؛ به‌عنوان مثال کالاهای فلزی به یک قسمت و کالاهای نباتی در قسمت دیگری تعلق دارند. در یک نگاه کلی می‌توان ساختار تعرفه بین‌المللی کالا را به شکل زیر ترسیم کرد:

• 21 قسمت
• 98 فصل
• 1244 شماره اصلی
• 5225 گروه مجزا

گروه مجزا کالا خود به‌‌تنهایی شامل این موارد می‌شود:

• 306 شماره اصلی
• 2413 شمار فرعی؛ که به‌صورت یک خطی و شامل کد 6 رقمی است.
• 2506 شماره فرعی؛ که به‌صورت دوخطی و شامل کد 6 رقمی است.

برای درک ساختار اچ اس کد بهتر است به این مثال توجه کنید؛ کد اچ اس 1006.30 در واقع نشان‌دهنده:

• قسمت 10 یا همان کالای غله است.
• سرفصل 06 که شماره اصلی محسوب می‌شود و نشان دهنده محصول برنج است.
• عدد 30 یا همان شماره فرعی شرح می‌دهد که محصول برنج نیمه سفید شده، برنج صیقلی و یا برنج کامل سفید شده است.

اهمیت و کاربرد کد تعرفه گمرکی

همان‌طور که اشاره شد، تمام اقدامات اقتصادی، تعرفه‌ای و یا غیرتعرفه‌ای کالا بر اساس کد اچ اس دسته‌بندی می‌شوند. hs کد در فاکتور و پروفورم محصول درج می‌شود؛ لازم به ذکر است که در برخی موارد شاهد قوانین متفاوتی درباره کد تعرفه گمرکی و نحوه ارائه آن هنگام معامله و خرید و فروش بین دو کشور هستیم. اهمیت کاربرد کد تعرفه کالا به این دلیل است که با تکیه بر آن می‌توانید به شناسایی دقیق ماهیت و نوع کالا بپردازید. این درحالی است که ضرورت استفاده از کد بین‌المللی کالا به این موارد محدود نمی‌شود. برخی از اصلی‌ترین دلایل اهمیت کد تعرفه کالا به این شرح است:

• کمک به تعیین آمار تجارت بین‎المللی
• تعیین آمار مرتبط با آداب و رسوم هر کشور
• تسهیل در بررسی موارد نقض قوانین و مقررات
• کمک به تعیین هزینه پرداخت گمرک مطابق با قوانین و مقررات
• تسهیل بررسی وضعیت مالیات بر ارزش افزوده
• تسهیل ارزیابی وضعیت مالیات غیرمستقیم

تمام مزایای ذکرشده که در نتیجه استفاده از کد تعرفه بین‌المللی کالا حاصل می‌شود، کاربرد این کد را برای تجارت در بازارهای جهانی لازم و ضروری کرده است. به‌گونه‌ای که شاهد افزایش پیوستن بسیاری از کشورها به استفاده از ساختار طبقه‌بندی کالاها یا همام اچ اس کد هستیم. اگر بخواهیم درباره کاربرد کد اچ اس صحبت کنیم باید بگوییم که این کد در تمام گمرک‌های دنیا که به کنترل تجارت، نظارت بر مبادلات جهانی کالا و انجام تشریفات گمرکی پایبند هستند، رایج است. در این میان، برخی از متداول‌ترین کاربردهای کد اچ اس در مبادلات گمرکی به این شرح است:

• تعیین تعرفه گمرک
• جمع‌آوری داده و کمک به نظارت بر مالیات داخلی کشور
• آنالیز اطلاعات تجاری و جمع‌آوری آمار مرتبط با تجارت بین‌المللی صورت گرفته در هر کشور
• تعیین قوانین مبدا
• تعیین تعرفه‌های دقیق برای حمل‌و‌نقل کالا
• مدیریت ریسک در کلیه تشریفات گرمی
• تعرفه‌های توجیهی
• مذاکرات تجاری
• طبقه‌بندی کالا‌های خطرناک

نحوه اطلاع از انواع کد تعرفه گمرکی

اصلی‌ترین اقدامی که باید پیش از ثبت سفارش کالا انجام شود، دریافت hs کد صحیح برای کالای موردنظر است. با دریافت کد تعرفه گمرکی، کسب‌وکارها به اطلاعاتی مانند مجوزهای لازم برای واردات کالا و ترخیص آن و همچنین میزان هزینه لازم برای ورود کالا دست می‌یابند. این درحالی است که با تکیه بر کد تعرفه کالا می‌توانید درباره مجاز و یا غیرمجاز بودن کالاهایی که قصد معامله آن را در بازارهای جهانی دارید، مطلع شوید. تاکید بر دریافت اچ اس کد با ایجاد یکپارچه آن در بستر بین‌المللی گره خورده است؛ به این معنی که برای نظارت بر تجارت بین‌المللی و کنترل صادرات و واردات کالاها باید از کد تعرفه بین‌المللی کالا استفاده شود. برای دریافت و اطلاع از کد اچ اس، روش‌های مختلفی پیش‌روی شما قرار دارد که باید با توجه به شرایط کسب‌وکار و نوع کالا بهترین گزینه را درنظر داشته باشید. برخی از رایج‌ترین راه‌های اطلاع از کد تعرفه کالا شامل موارد زیر است:

1- اطلاع از کد تعرفه کالا با ایران کد

اولین پیشنهاد ما برای دریافت و اطلاع از hs کد، مراجعه به سایت ایران کد است. این سایت معتبر امکان پیداکردن کد گمرکی موردنظرتان را به‌آسانی فراهم کرده است. برای اطلاع از کد تعرفه کالا از طریق سایت ایران کد، فقط کافی است مراحلی که در زیر به آن اشاره شده است را دنبال کنید:

• به صفحه اصلی سایت وارد شوید و با انتخاب تب تناظرات کدهای بین‌المللی، روی آن کلیک کنید.
• با ورود به صفحه جدید، نواری با دو گزینه عنوان و کد را مشاهده خواهید کرد. در این مرحله باید گزینه عنوان را انتخاب و کلیک کنید.
• یک نوار کشویی در سمت چپ مشاهده می‌کنید که در میان گزینه‌های نمایش داده شده، باید گزینه HS را کلیک کنید.
• در این مرحله، عبارت فارسی کالای خود را به‌طور کامل در قسمت نوار جستجو تایپ کرده و روی دکمه جستجو کلیک کنید.
• پس از گذر از مراحل فوق، اکنون کد تعرفه کمرگی کالای شما، نشان داده می‌شود.

2- اطلاع از کد تعرفه کالا با ترید مپ

از دیگر روش‌های مطمئن برای اطلاع از hs کد، استفاده از سایت خارجی زبان ترید مپ است که با اعتبار زیادی در زمینه پیداکردن اچ اس کد شناخته می‌شود. با پشت‌سر گذاشتن مراحل زیر می‌توانید از سایت ترید مپ، کد تعرفه کالای موردنیازتان را پیدا کنید:

• به صفحه اصلی سایت TRADE MAP وارد شوید.
• گزینه advanced search را پیدا کرده و روی آن کلیک کنید.
• روی نواری که عبارت keywords را نشان می‌دهد، معادل صحیح کالا را به زبان انگلیسی وارد کرده و سپس روی search کلیک کنید.
• در این مرحله، تمام گزینه‌های مرتبط با کالای شما و همچنین کد اچ اس کالا نمایش داده می‌شود.

3- اطلاع از کد تعرفه کالا با سرچ گوگل

دو روش برای این کار وجود دارد. میتوانید عبارت hs code را تایپ کنید و بعد از آن نام دقیق محصول مورد نظر را به فارسی تایپ کنید و جستجو را بزنید. در این حالت سایت های ایرانی در نتایج جستجو پاسخ شما را خواهد داد. یک پاسخ سریع هم توسط هوش مصنوعی برای شما نمایش داده میشود. راه دوم: عبارت Find out the tariff code of a product را تایپ کنید و جستجو را بزنید. در نتایج جستجوی گوگل، وبسایت های جهانی پدیدار میشوند که میتوانید از آنها استفاده کنید.

4- اطلاع از کد تعرفه کالا با سایت جهانی گمرک

پیداکردن کد تعرفه گمرکی با مراجعه به سایت جهانی گمرک از بهترین و مطمئن‌ترین روش‌های پیش‌رویتان محسوب می‌شود. اگر قصد دارید از hs کد کالای موردنظرتان از طریق سایت جهانی گمرک مطلع شوید، باید این مراحل اصلی و مهم را دنبال کنید:

• آدرس “Codes” را در گوگل جستجو کرده و به صفحه اصلی سایت بروید.
• معادل صحیح انگلیسی کالا را در نوار جستجو که در قسمت بالایی صفحه اصلی قرار دارد، وارد کرده و روی گزینه سرچ کلیک کنید.
• در این مرحله، لیست کاملی از نتایج مرتبط با کالای وارد شده، نشان داده می‌شود که در میان آن‌ها می‌توانید اچ اس کد محصول خود را بیابید.

هدف از ایجاد سیستم جهانی برای کد تعرفه گمرکی

همان‌طور که اشاره شد، استفاده از hs کد برای شناسایی کالاهایی که در بازار جهانی مبادله می‌شوند، اهمیت بسیار زیادی دارد. این درحالی است که نمی‌توان از کاربردهای گسترده و تاثیرگذار کد تعرفه گمرکی در ایجاد اطمینان و سهولت واردات و صادرات کالاهای مختلف غافل شود. سازمان جهانی گمرک که با علامت اختصاری WCO مشخص می‌شود، یک سازمان بین دولتی به‌شمار می‌رود که در بلژیک قرار دارد. فعالیت اصلی سازمان جهانی گمرک، توسعه قراردادهای بین‌المللی و نظارت بر آن است. برخی دیگر از فعالیت‌های سازمان WCO به این شرح است:

• طبقه‌بندی کالاها
• ارزش‌گذاری دقیق کالاها
• ایجاد تسهیلات گمرکی در سطح بین‌المللی
• مبارزه با جعل با حمایت قوی از حق مالکیت
• امنیت زنجیره تامین
• و…

در کنار فعالیت‌های کلیدی سازمان جهانی گمرک، باید به پشتیبانی آن از سیستم هماهنگ و مهم تعرفه گمرکی یا همان HS نیز اشاره کنیم. لازم به ذکر است که تمام کشورهای عضو WCO از سیستم تعرفه اچ اس تبعیت کرده و کد تعرفه گمرکی برای مبادله جهانی کالا دارند. به این شکل می‌توان گفت که با تکیه بر قوانین یکپارچه برای کد تعرفه کالا، تمام محصولات و کالاهایی که در سطح جهانی مبادله می‌شوند توسط اعداد و ارقام قابل شناسایی و نظارت هستند.

تاثیر hs code بر مسائل گمرکی و مالیاتی

حالا که با جنبه‌های مختلفی از hs کد کالا آشنا شدید، نوبت آن رسیده است که تاثیرات کد تعرفه گمرکی بر مسائل مرتبط با گمرک و مالیات را نیز بدانید. اچ اس کد، تاثیر قابل‌توجهی بر حقوق ورودی و تعرفه‌های گمرکی دارد و هر کد تعرفه کالا مطابق با قوانین، با نرخ گمرک و هزینه مالیات منحصربه‌فردی همراه است. شما می‌توانید با تعیین اچ اس کد صحیح برای کالای خود از هزینه‌های پیش‌رویتان آگاه شوید؛ اما اگر کد اچ اس کالای شما نادرست باشد باید در انتظار افزایش تعرفه‌های گمرکی باشید.

سخن پایانی

برای مبادلات در سطح جهانی نیاز است که تاجران و کسب‌وکارها، hs کد صحیح برای کالای خود دریافت کنند. کد تعرفه گمرکی به شناسایی دقیق کالا کمک کرده و واردات و صادرات محصولات را در سطح جهانی با قوانین یکسان و یکپارچه‌ای همراه کرده است. از آنجایی که اطلاع از اچ اس کد و دریافت آن، اولین قدم برای تجارت جهانی محسوب می‌شود، می‌توانید برای آگاهی از کد تعرفه کالای موردنظرتان و دریافت مشاوره تخصصی در این زمینه به سامانه دریچه تجارت مراجعه کرده و تجارت آگاهانه و موفقیت‌آمیز را در زمینه مبادلات جهانی تجربه کنید.

سوالات متداول

HS code چیست؟

hs کد در واقع نوعی روش عددی استاندارد به‌شمار می‌رود که به‌منظور شناسایی، دسته‌بندی، تشخیص و تفکیک کالاها در سراسر دنیا به‌کار می‌رود.

چرا تعیین کد تعرفه گمرکی صحیح مهم است؟

شما می‌توانید با تعیین اچ اس کد صحیح برای کالای خود از هزینه‌های پیش‌رویتان آگاه شوید؛ اما اگر کد اچ اس کالای شما نادرست باشد باید در انتظار افزایش تعرفه‌های گمرکی باشید.

کد تعرفه کالا دارای چند قسمت است و دسته‌بندی آن بر اساس چه فاکتورهایی است؟

ساختار hs کد، 21 قسمت را دربرمی‌گیرد که دسته‌بندی و تعیین قسمت‌ها بر اساس دو عامل مهم و کلیدی تحت‌عنوان کاربرد کالا و هم خانواده بودن صورت می‌گیرد.