بورس چیست؟ با گسترش روز به روز بازارهای مالی، به عنوان یک فعال اقتصادی، ممکن است درپی بهترین پاسخ برای این سوال باشید. امروزه افراد بسیاری به‌دنبال آموزش بورس هستند. به‌طور کلی بورس یک بازار سازمان‌یافته است که افراد در آن عملیاتی چون قیمت‌گذاری، خرید و فروش و… را انجام می‌دهند.
این واژه را از نام خانوادگی “واندر بورس” گرفته‌اند. واندر بورس در قرن 15 میلادی در بلژیک زندگی می‌کرد. جالب است بدانید که در آن زمان، صراف‌ها مقابل خانه این شخص دادوستد کالا، پول و اوراق بهارادار را انجام می‌دادند. رفته رفته، در شهر انورس بلژیک اولین مرکز بورس اوراق بهادار تاسیس شد. در ادامه این مقاله، به‌طور مفصل به سوال “بورس چیست” پاسخ داده‌ایم.
بازار بورس و انواع آن در ایران
بازار بورس کالا
بورس کالا بازاری است که معامله‌گران در آن کالاهای مشخصی را خرید و فروش می‌کنند. داخل بازار بورس سرمایه می‌توانید کالاهایی چون انواع مواد خام، فلزات، نفت و… معامله کنید. هر بورس را می‌توانید با نام کالایی که در آن معامله می‌شود بشناسید، مانند بورس نفت و دیگر کالاها.
اگر می‌خواهید وارد این بازار مالی شوید، نیاز است که کد معاملاتی بورس کالا دریافت کنید. کد مذکور با کد بورسی متفاوت است و مختص این بازار است.
بازار بورس اوراق بهادار
بورس اوراق بهادار، همان بازار بورس معروفی است که همه از آن حرف می‌زنند. بسیاری از معامله‌گران، درپی آموزش بورس اوراق بهادار و دریافت سود از آن هستند. با فعالیت در این بازار می‌توانید مواردی چون سهام شرکت‌ها، اوراق مشارکت و… را معامله کنید. امکان خرید و فروش بورس اوراق بهادار را توسط این بازار سرمایه دارید. این بازار نه تنها دو نوع اول و دوم دارد بلکه دو تابلوی اصلی و فرعی هم دارد.
تمامی اشخاص می‌توانند وارد این بازار مالی شوند و معامله انجام دهند. اما برای حفظ سرمایه، لازم است که با آموزش و آگاهی کامل وارد این بازار شوید و معاملات خود را آغاز کنید.
بازار فرابورس
ساختار فرابورس، دقیق شبیه به بازار بورس است. تفاوت آن با بورس اوراق بهادار، در پذیرش آسان‌تر شرکت‌ها است. بسیاری از شرکت‌ها شرایط وارد شدن به بازار اوراق بهادار را ندارند. بنابراین، این شرکت‌ها سهام خود را به فرابورس ارائه می‌دهند. تمام دارایی‌های این بازار مالی، اوراق بهادار شرکت‌های پذیرفته شده است.
بازار بورس انرژی
بورس انرژی، بازاری است که در آن می‌توانید نفت، گاز، برق و… را معامله کنید. این بازار مانند تمامی بازارهای بورسی دیگر محیطی رقابتی دارد. به واسطه خرید و فروش معامله‌گران قیمت حامل‌های انرژی تعادل می‌یابند.
مفاهیم و عبارت‌ها در بازار بورس چیست؟
همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، برای موفق بودن در بازارهای مالی به‌خصوص بورس احتیاج به آموزش و آگاهی دارید. ابزارها و دوره‌های مختلفی هستند که آگاهی شما را بالا می‌برند و اطلاعات جامعی از بورس به شما می‌دهند. در ادامه این بخش به‌طور کلی اصطلاحات بورس را توضیح داده‌ایم:
کد بورسی
در بازار سرمایه، هر فردی یک شناسه منحصر‌به‌فرد دارد که با آن کارهای خود را انجام می‌دهد. این کد مانند شناسنامه شخص معامله‌گر عمل می‌کند. ساختار آن ترکیب سه حرف ابتدایی نام‌خانوادگی فرد و 5 عدد دیگر است. 5 عددی که گفتیم، به صورت تصادفی انتخاب می‌شوند. کد بورسی برای هر فردی فقط یک بار صادر می‌شود. اما جای نگرانی نیست چرا که در صورت فراموشی آن، امکان بازیابی مجدد آن وجود دارد.
برای دریافت کد بورسی باید مرحله به مرحه پیش بروید. این مراحل شامل موارد هستند:
- در سامانه سجام ثبت‌نام کنید.
- کد پیگیری سجام را دریافت کنید.
- احراز هویت خود را انجام دهید.
- در کارگزاری مورد نظر افتتاح حساب کنید.
ممکن است دریافت این کد اندکی زمان‌بر باشد و مدت کوتاهی طول بکشد تا به دست شما برسد. ولی به‌طور کلی برای انجام تمامی امور خود در بورس، لازم است که کد بورسی داشته باشید.
نماد معاملاتی بازار بورس
شرکت‌هایی که در این بازار هستند، هرکدام یک نماد معاملاتی دارند. هدف از این امر، آسان‌سازی معاملات و تسریع روند معاملات است. از طریق جست‌وجو کردن نماد معاملاتی هر شرکت می‌توانید سهام آن را خرید و فروش کنید. در واقع می‌توانیم بگوییم هر شرکت به جای نام اصلی خودش یک نام مختصر دارد که همان نماد معاملاتی است. نماد معاملاتی برای خرید و فروش سهام در بورس بسیار کمک‌کننده است.
معقوله نماد معاملاتی، هویت هر شرکت در بورس است. چراکه معامله‌گران توسط آن شرکت‌ها را می‌شناسند. طی استانداردها و شرایط مشخصی این نماد برای هر شرکت تعیین می‌شود. برای هر شرکت، نماد معاملاتی یکتا است. این امر کمک می‌کند که اشتباه و سردرگمی پیش نیاید.
شاخص بورس چیست؟
شاخص بورس چیست؟ به شاخص کل قیمت در بورس اوراق بهادار، شاخص بورس می‌گویند. گزینه شاخص، یک عدد یا یک کمیت است که اوضاع کلی بازار را نشان می‌دهد. هم‌چنین تغییرات بازار در بازه‌های زمانی مختلف را نیز نشان می‌دهد. سرمایه‌گذاران برای بررسی تغییرات بازار از شاخص‌های زیر استفاده می‌کنند:
- کل قیمت
- بازده نقدی
- 50 شرکت فعال‌تر
- هم‌وزن و…
درواقع شاخص بورس یک معیار است که نشان دهنده عملکرد این بازار است. به این معنا که به عنوان یک نشانگر کلی از عملکرد بازار سهام استفاده می شود. این شاخص به‌طورمعمول از ارزش متوسط یا تجمیعی ارزش تمامی شرکت‌های موجود در بازار سهام یا بازار مالی محاسبه می‌شود.
اطلاعات تحلیلی مربوط به شاخص شامل فعالیت‌های مالی، اخبار اقتصادی، عوامل سیاسی و اجتماعی و… است. درواقع هر موردی که ممکن است در تعیین عملکرد شاخص بورس موثر باشد. شاخص بورس به صورت روزانه، هفتگی و ماهانه منتشر می‌شود و با نزول و صعود آن، می‌توان از روند عملکرد بازار سهام درک کرد.
صندوق سرمایه‌گذاری بازار بورس
صندوق‌های سرمایه‌گذاری یکی از ابزارهای سرمایه‌گذاری بازار سهام هستند. این صندوق‌ها روند سرمایه‌گذاری را آسان کرده‌اند. به شکلی که تمامی معامله‌گران می‌توانند در سود آن شریک باشند. مبلغ‌های نه چندان زیادی از معامله‌گران می‌گیرند و با ریسک بسیار اندک، به آن‌ها سود می‌دهند. این صندوق‌ها انواع مختلفی دارند که بسته به خود معامله‌گران می‌توانند در آن‌ها سرمایه‌گذاری کنند.
اوراق بدهی بازار بورس
اوراق بدهی به عنوان اسنادی که نشان‌دهنده بدهی یک شرکت یا دولت به دارنده آن‌ها هستند. این اوراق به دارنده حق دریافت بهره را در زمان مشخص می‌دهند. اما دارنده آن‌ها هیچ مالکیتی در شرکت دارنده اوراق ندارد. این اوراق برای شرکت‌ها و دولت‌ها فرصتی برای جذب وام از بازار مالی به منظور تامین مالی فعالیت‌های خود ارائه می‌دهند، در حالی که دارنده اوراق با دریافت بهره‌ها سود ثابتی کسب می‌کند.
کاگزار ناظر
به واسط میان خریدار و فروشنده در بازار سهام کارگزار ناظر می‌گویند. در این بازار، یک کارگزار مشخص، مسئولیت نظارت بر دارایی‌های هر یک از نمادهای معاملاتی دارد که به او کارگزار ناظر گفته می‌شود.
درواقع به معنی آن کارگزاری است که معامله‌گر تنها از طریق او می‌تواند سهام خود را بفروشد. در رابطه با خرید سهام این محدودیت مطرح نیست و خریدار می‌تواند از طریق چند کارگزار خرید خود را انجام بدهد.
شرایط پذیرش در بازار بورس و فرابورس چیست؟
در جدول زیر به‌وضوح شرایط پذیرش در بازارهای مذکور را توضیح داده‌ایم:
بازار بورس و سرمایه‌گذاری در آن
اگر با آگاهی وارد این بازار شوید، مزایای بسیاری برای شما خواهد داشت. در ادامه این بخش به برخی از این مزیت‌ها اشاره کرده‌ایم:
فرصت برای کسب سود در بازار بورس
با سرمایه گذاری در بورس، فرصت برای کسب سود و بهره‌وری از افزایش قیمت سهام و ارزش دارایی‌ها وجود دارد.
تنوع سرمایه گذاری
بورس به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد تا در دارایی‌های مختلفی از جمله سهام، اختیاری و انواع سرمایه‌گذاری مشارکت کنند و تنوع سرمایه‌گذاری خود را افزایش دهند.
تأمین انطباق با تورم در بازار بورس
سرمایه گذاری در بازار سهام می‌تواند به سرمایه‌گذاران کمک کند تا ارزش سرمایه‌گذاری‌های خود را با توجه به نرخ تورم حفظ کنند.
امکان تجهیز با سرمایه
با سرمایه گذاری در بورس، فرصت افزایش سرمایه و امکانات مالی برای اشخاص حقیقی و حقوقی، کسب و کارها و شرکت‌ها فراهم می‌شود.
شفافیت اطلاعات بازار بورس
بورس اطلاعات شفاف و به‌روز درباره شرکت‌ها و دارایی‌ها را فراهم می‌کند که به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تصمیم‌گیری‌های بهتری برای سرمایه‌گذاری خود بگیرند.
با توجه به این مزایا، سرمایه گذاری در بورس می‌تواند یک راه مناسب برای افزایش سرمایه و کسب سود باشد. اما بهتر است هر کس قبل از سرمایه‌گذاری در بورس، مطالعات لازم را انجام دهد و به دقت تحلیل کند. در این صورت معاملات شما ریسک و خطر کمتری خواهد داشت.
چگونه وارد بازار بورس شویم؟
بازار سرمایه نقش بسیار مهمی در اقتصاد هر کشور ایفا می‌کند. شرکت‌ها می‌توانند از طریق این بازار به تامین مالی و فراهم کردن منابع مالی مورد نیاز خود بپردازند. شما به‌عنوان یک سرمایه‌گذاران نیز می‌توانید با شناسایی فرصت‌های جذاب سرمایه‌گذاری در این بازار شرکت کنید. در بورس اوراق بهادار تهران، انواع دارایی‌های مالی از جمله سهام و اوراق قرضه معامله می‌شوند. در ایران، بازار سرمایه به معنای بازار خرید و فروش اوراق بهادار است که به طور رسمی و دائمی در یک مکان مشخص، به نام بورس اوراق بهادار فعالیت می‌کند.
سخن آخر
طی این مقاله به سوال “بورس چیست” و البته انواع آن پرداختیم. در نهایت، بورس یک بازار سازمان یافته است که افراد به منظور خرید و فروش اوراق بهادار و دارایی‌های مالی مختلف در آن فعالیت می‌کنند. با وجود تنوع انواع بازارهای بورس، سرمایه‌گذاری در آن می‌تواند برای کسب سود و افزایش سرمایه بسیار مفید باشد. اما قبل از ورود به بازار بورس، حتما نیاز است که مطالعات و تحلیل‌های لازم را انجام دهید. از آن‌جایی که بازار بورس شامل ریسک‌ها و خطرات مختلف است، درک کامل از مفاهیم و ابزارهای آن ضروری است. بهترین نکته برای ورود به بورس این است که با آموزش و آگاهی کامل وارد این بازار شوید تا بهترین تصمیمات ممکن را بگیرید و موفقیت خود را افزایش دهید.
