اینکوترمز FAS مخفف Free Alongside Ship به معنای تحویل كالا در كنار كشتی است. این ترم تحویل از اینکوترمزهای گروه F است که تنها برای حمل و نقل دریایی استفاده می‌شود. قانون FAS فروشنده را مسئول تحویل کالا به بندر تعیین شده در کنار کشتی می‌داند. طبق این قاعده فروشنده و خریدار مسئولیت‌های متعددی دارند که در ادامه به آن‌ها پرداخته‌ایم. برای آشنایی کامل با این دست از اصطلاحات بازرگانی، روی عبارت اینکوترمز چیست کلیک کنید.
تفاوت اساسی این روش با دیگر روش‌ها در تعهدات فروشنده و خریدار است. به این معنا که فروشنده باید کالا را در محل مورد نظر خریدار تحویل بدهد، البته پیش از آن لازم است که اعمال ترخیص کالا را انجام داده باشد. فروشنده میتواند از خریدار درخواست کند که خود او این کار را انجام دهد ولی در این صورت لازم است که در قرارداد ذکر شود.
تعهدات فروشنده و خریدار در قاعده FAS
تعهدات دو طرف در تحویل كالا در كنار كشتی در مبدأ، عبارتند از:
تأمین کالا و پرداخت
فروشنده موظف است کالا را طبق قرارداد برای خریدار تهیه کند و خریدار در مقابل باید بهای آن را طبق شرایط مذکور در قرارداد بپردازد.
تحویل کالا
در اینکوترمز FAS، تحویل در کنار کشتی (بندر بارگیری تعیین شده) توسط فروشنده انجام می‌شود. خریدار موظف است که در زمان مناسب مکان دقیق آن را مشخص کند. هر دو طرف موظف هستند که در تاریخ و مکان معین شده، کارهای تحویل کالا را انجام دهند.
انتقال ریسک فروشنده
تا پیش از تحویل دادن کالا، ریسک از بین رفتن یا آسیب دیدن کالا برعهده فروشنده است، اما زمانی که فروشنده کالا را به خریدار تحویل دهد، ریسک او پایان می‌یابد و خطر به خریدار منتقل می‌شود.
حمل و نقل کالا
از نکات مهمی که در رابطه با اینکوترمز FAS وجود دارد، حمل و نقل کالا است. در این اصطلاح فروشنده هیچ وظیفه‌ای در رابطه با عقد قرارداد حمل ندارد. خریدار موظف است قرارداد حمل را از بندر تعیین شده، ببندد، مگر این‌که در قرارداد دو طرف با یک‌دیگر توافق کرده باشند که این وظایف را فروشنده برعهده بگیرد.
با وجود این‌که، قرارداد حمل برعهده خریدار است، در صورت درخواست او، فروشنده باید اطلاعات زیر را به خریدار ارائه دهد:
- ریسک
- هزینه‌های حمل و نقل
- تمهیدات ایمنی
انجام امور بیمه
خریدار و فروشنده هیچ‌کدام، مسئولیتی در قبال بیمه ندارند. اما اگر خریدار قصد بیمه کردن محموله خود را داشته باشد میتواند اطلاعات مورد نیازش را از فروشنده دریافت کند، ولی خودش امور بیمه را انجام دهد.
سند تحویل کالا
فروشنده موظف است مسئولیت تهیه سند تحویل را برعهده بگیرد و آن را به خریدار بدهد. خریدار وظیفه‌ای در قبال تهیه این سند ندارد و فقط باید آن را از فروشنده بپذیرد.
تشریفات گمرکی ورود و صدور
انجام تشریفات صدور در صورت نیاز برعهده فروشنده است. اگر فروشنده انجام این کار را از خریدار درخواست کرد، خریدار میتواند با هزینه و مسئولیت فروشنده این امر را انجام دهد. در مقابل انجام تمامی امور واردات به‌عهده خریدار است ولی در صورتی که از فروشنده انجام این کار را درخواست کند، فروشنده میتواند با مسئولیت و به هزینه خریدار این کار را انجام دهد.
بازرسی کالا، بسته‌بندی و علامت‌گذاری
. بازرسی کالا شامل بررسی وزن، تعداد و کیفیت آن است. تمام هزینه‌ها و مسئولیت‌های بسته‌بندی، بازرسی کالا و علامت‌گذاری آن برعهده فروشنده است. خریدار در رابطه با این موارد هیچ وظیفه‌ای ندارد.
ارائه اطلاعات
فروشنده در صورت تحویل دادن کالا، یا تأخیر و… باید اطلاعات کافی را به خریدار بدهد و در مقابل خریدار موظف است اطلاعاتی که در این بخش به آن‌ها اشاره کرده‌ایم را در اختیار خریدار بگذارد:
- الزامات مربوط به ایمنی حمل
- نام کشتی
- نقطه بارگیری
- زمان تحویل (در صورت لزوم)
هزینه‌های تحویل در کنار کشتی (بندر بارگیری تعیین شده)
هزینه‌های مختص به خریدار و فروشنده را در جدول زیر مشخص کرده‌ایم:
خسارت‌های ممکنی که خریدار میتواند ملزم به پرداخت آن‌ها شود عبارتند از:
- خسارت‌های برآمده از عدم اطلاع‌رسانی به فروشنده
- خسارت‌هایی که در صورت دیر یا زود رسیدن کشتی تعیین شده توسط خریدار به بار بیایند.
خریدار زمانی ملزم به پرداخت این خسارت‌ها است که کالا به‌طور کامل با قرارداد منطبق باشد.
مشخص کردن محل دقیق تحویل کالا در ترم FAS
تعیین کردن محل دقیق تحویل، همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، از موارد مهم در این اصطلاح به حساب می‌‌‌آید. توصیه اکید می‌شود که در هنگام تنظیم قرارداد نقطه بارگیری دقیق در بندر و بندر حمل و نقل نام‌گذاری شده را مشخص کنید.
برای استفاده از این ترم تحویل، مانند تمام اصطلاحات دیگر اینکوترمز، لازم است که شرایط دو طرف به‌طور کامل مورد بررسی قرار گیرد و موارد مهم بهتر است که در قرارداد ذکر شوند.
