با گسترش روزافزون تجارت جهانی و افزایش تعاملات بین‌المللی، اصطلاحات بازرگانی به عنوان زبان مشترک فعالان اقتصادی اهمیت ویژه‌ای یافته‌اند. این اصطلاحات ابزارهایی برای تسهیل ارتباطات بین تجار و سرمایه‌گذاران هستند. علاوه بر آن نمایانگر مفاهیم کلیدی و فرآیندهای پیچیده‌ای هستند که در دنیای کسب‌وکار امروز وجود دارند. از قراردادهای تجاری و شیوه‌های پرداخت تا مفاهیم قانونی و مالی، درک صحیح این اصطلاحات برای موفقیت در زمینه‌های مختلف بازرگانی ضروری است. در این مقاله، به بررسی مهم‌ترین اصطلاحات بازرگانی پرداخته‌ایم.
اصطلاحات بازرگانی فارسی
در بازرگانی و تجارت در ایران، اصطلاحات پرکاربرد بسیاری هستند که می‌توانند در تجارت شما مفید باشند. این اصطلاحات، اگرچه ساده، اما از اهمیت بالایی برخوردارند. در ادامه این بخش به چند مورد از این اصطلاحات اشاره کرده‌ایم:
- صادرات و واردات: به معنای ارسال کالا به خارج از کشور و دریافت کالا از خارج.
- ترخیص کالا: فرآیند آزادسازی کالاهای وارداتی از گمرک.
- تعرفه گمرکی: نرخ مالیاتی که بر روی کالاهای وارداتی یا صادراتی اعمال می‌شود.
- قرارداد خرید و فروش: توافقنامه‌ای بین خریدار و فروشنده برای تبادل کالا یا خدمات.
- فاکتور: سندی که جزئیات خرید و فروش شامل قیمت، تعداد و نوع کالا را نشان می‌دهد.
- حواله ارزی: انتقال پول به خارج از کشور برای خرید کالا یا خدمات.
- نرخ ارز: ارزش یک ارز در مقابل ارزهای دیگر که تأثیر زیادی بر تجارت خارجی دارد.
- بازاریابی: فرآیند شناسایی نیازها و خواسته‌های مشتریان و تلاش برای فروش محصولات و خدمات به آن‌ها.
- مدیریت زنجیره تأمین: مدیریت جریان کالا و خدمات از تأمین‌کننده تا مشتری نهایی.
- انبارداری: فرآیند ذخیره‌سازی کالاها به منظور تأمین نیازهای آینده.
- رقابت‌پذیری: توانایی یک شرکت برای رقابت در بازار و جذب مشتری.
اصطلاحات بازرگانی انگلیسی پرکاربرد
بسیاری از اصطلاحات انگلیسی هستند که کاربرد زیادی در تجارت و بازرگانی دارند. بنابراین در ادامه این بخش به توضیح برخی از این اصطلاحات پرداخته‌ایم.
اسناد حمل ( Shipping documents)
اسناد حمل یکی از مفاهیم کلیدی در بازرگانی خارجی به شمار می‌روند و به عنوان مدارکی مهم در فرآیند حمل و نقل کالا عمل می‌کنند. این اسناد نمایانگر توافق میان فرستنده و گیرنده کالا هستند. علاوه بر آن به عنوان رسید دریافت کالا و همچنین سند مالکیت آن به حساب می‌آیند. در صورت بروز خسارت در حین حمل و نقل، این اسناد می‌توانند به عنوان پشتوانه برای طرح ادعا در شرکت بیمه مورد استفاده قرار گیرند.
اظهارنامه كالا (Goods Declaration)
اظهارنامه کالا یک سند مهم گمرکی است که توسط افرادی که درگیر فرآیند واردات یا صادرات کالا هستند، تنظیم می‌شود. این فرم در واقع اطلاعات اساسی درباره کالاهای مورد نظر را شامل می‌شود و توسط گمرک تعیین شده است. در این سند، اشخاص ذینفع باید روش گمرکی مناسب برای کالا را مشخص کنند. همچنین لازم است تمامی جزئیات، برای اجرای آن روش را ارائه دهند. به عبارت دیگر، اظهارنامه کالا به عنوان ابزاری برای تسهیل فرآیند گمرکی عمل می‌کند. همین‌طور اطلاعات لازم برای تعیین قوانین و مقررات مربوط به ورود یا خروج اجناس را فراهم می‌آورد.
اظهارنامه مبدا (Declaration of Origin)
اظهارنامه مبدا، سندی است که اطلاعات مربوط به منبع کالای صادر شده را ارائه می‌دهد. این اظهارنامه توسط سازندگان، تولیدکنندگان، تأمین‌کنندگان، صادرکنندگان یا اشخاص معتبر دیگر تهیه و تنظیم می‌شود. به‌‌طور معمول در فاکتور تجاری یا سایر مستندات مرتبط با کالا درج می‌گردد.
هدف اصلی اظهارنامه مبدا، شفاف‌سازی مبدا کالا است. توسط آن خریداران و مقامات گمرکی قادر به شناسایی منبع تولید کالا و شرایط مربوط به واردات یا صادرات هستند. اطلاعات موجود در اظهارنامه مبدا می‌تواند شامل نام تولیدکننده، کشور یا منطقه تولید، و دیگر جزئیات مرتبط با زنجیره تأمین کالا باشد. این مدرک، نقش مهمی در تعیین تعرفه گمرکی و رعایت قوانین تجاری بین‌المللی ایفا می‌کند. در کل، اظهارنامه مبدا ابزاری است که برای اثبات اصالت و منبع کالا در معاملات تجاری بین‌المللی استفاده می‌شود.
گواهي بيمه (Insurance Certificate)
گواهی بیمه سندی است که تأیید می‌کند یک فرد یا سازمان تحت پوشش یک بیمه‌نامه معین قرار دارد. این گواهی معمولاً توسط شرکت بیمه صادر می‌شود. همچنین اطلاعاتی درباره نوع بیمه، مبلغ پوشش، مدت زمان اعتبار و شرایط خاص قرارداد بیمه را در بر می‌گیرد. این مدرک ممکن است برای اثبات برخورداری از پوشش بیمه‌ای در موقعیت‌های مختلفی همچون تقاضا برای وام، اجاره‌نشینی، سفرهای بین‌المللی و غیره مورد نیاز باشد. برخی از کشورها و نهادها ممکن است الزامات خاصی برای ارائه گواهی بیمه داشته باشند. ممکن است این الزامات شامل تأیید از سمت نهادهای مستقلی مثل اتاق‌های بازرگانی یا سازمان‌های دولتی باشند. گواهی بیمه نقش مهمی در تضمین امنیت مالی و جلوگیری از ریسک‌های احتمالی برای اشخاص و کسب‌وکارها ایفا می‌کند.
پیش فاکتور (Proforma Invoice)
پیش فاکتور، که به آن پروفورما نیز گفته می‌شود، یک سند تجاری است که توسط فروشنده به خریدار ارائه می‌شود. این سند شامل جزئیات مربوط به کالاهایی است که فروشنده قصد عرضه آن‌ها را دارد و شامل اطلاعاتی همچون قیمت، شرایط فروش و مشخصات کالاها است. پیش فاکتور به عنوان یک پیشنهاد فروش عمل می‌کند و قبل از این‌که خریدار سفارش نهایی را ثبت کند، باید توسط مرکز مربوطه تایید شود. هدف از صدور پیش فاکتور، شفاف‌سازی شرایط و قیمت‌ها برای طرفین و فراهم کردن زمینه‌ای برای ادامه مراحل تجاری است.
مانيفست (Manifest)
مانیفست، فهرستی است که جزئیات محموله‌های یک وسیله نقلیه، نظیر کشتی، قطار یا کاروان‌های کامیونی را شامل می‌شود. این مدرک معمولاً زمانی تهیه می‌شود که محموله تجاری به مقصد گمرکی می‌رسد، و به عنوان یک سند رسمی، اطلاعات کامل و دقیقی از اقلام حمل‌شده را ارائه می‌دهد. مانیفست شامل جزئیاتی مانند نوع کالا، تعداد، وزن و نوع بسته‌بندی آن‌هاست و به مقامات گمرکی کمک می‌کند تا محموله‌ها را به دقت بررسی و مدیریت کنند. از آن‌جا که مانیفست معمولاً شامل بیش از یک بارنامه است، برای نظارت بر حمل و نقل کالاها و تسهیل فرآیند ترخیص اهمیت دارد.
سود بازرگانی (Commercial Profit)
سود بازرگانی به وجوهی اطلاق می‌شود که از کالاهای وارداتی به عنوان مالیاتی اضافی نسبت به حقوق گمرکی آن را دریافت می‌کنند. این مبلغ به منظور حمایت از تولیدات داخلی و صنایع کشور اعمال می‌شوند. فلسفه اصلی این مالیات این است که دولت بتواند بدون نیاز به فرآیندهای طولانی قانونی، نرخ‌ها را تغییر دهد. درنتیجه می‌تواند از تولیدات داخلی در برابر کالاهای وارداتی حمایت کند.
تغییرات در حقوق گمرکی نیازمند تصویب مجلس هستند و پروسه‌ای زمان‌بر و پیچیده دارند. وجود سود بازرگانی به دولت اجازه می‌دهد که سریع و موثر درباره تغییرات بازار و نیازهای اقتصادی از جمله حمایت از صنایع داخلی تصمیم‌گیری کند. همچنین دولت می‌تواند، به‌صورت سالانه نرخ سود بازرگانی را متناسب با شرایط اقتصادی تغییر دهد.
سياهه تجاری (Commercial Invoice)
سیاهه تجاری، سندی است که معمولاً در معاملات تجاری بین خریداران و فروشندگان صادر می‌شود و جزئیات خرید و فروش کالاها را ثبت می‌کند. این سند اطلاعات اساسی درباره معامله را به طور دقیق ارائه می‌دهد. اطلاعاتی از قبیل: تاریخ معامله، مشخصات طرفین (خریدار و فروشنده)، شماره سفارش یا قرارداد، و جزئیات مربوط به کالاها.
معمولاً در سیاهه تجاری، مقدار و نوع کالا، قیمت واحد هر کالا، و توضیحات هزینه‌های اضافی که شاید به قیمت واحد مربوط نباشند، درج می‌شود. همچنین، سیاهه باید مجموع ارزش کالا، وزن کالا، تعداد بسته‌ها، و شرایط حمل و نقل و پرداخت را شامل شود.
هدف اصلی سیاهه تجاری، تسهیل شفافیت در معاملات تجاری و ایجاد مدرکی معتبر برای ثبت هزینه‌ها و پرداخت‌ها است. این مدرک می‌تواند در مسائل مالی و حسابداری مورد استفاده قرار گیرد.
كارنه تير (TIR Carnet)
کارنه تیر یک سند ترانزیتی بین‌المللی است که برای حمل و نقل کالا از طریق مسیرهای زمینی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سند به کالاها این امکان را می‌دهد که از کشورهای مختلف عبور کنند بدون آنکه نیاز به انجام تشریفات گمرکی در مرزهای ورودی و خروجی هر کشور داشته باشند. به عبارتی دیگر، کارنه تیر به عنوان یک مجوز واحد عمل کرده و فرآیند ترانزیت را تسهیل می‌کند، به ویژه برای کالاهایی که از کشورهای مختلف به مقصد نهایی خود منتقل می‌شوند. با استفاده از این سند، مشکلات و پیچیدگی‌های مربوط به گمرک در هر کشور که کالا در آن عبور می‌کند، به حداقل می‌رسد.
وزن قانونی (Declaration of gross weight )
وزن قانونی به وزنی اطلاق می‌شود که بر اساس قوانین و مقررات مشخص شده، برای اهداف خاصی تعیین و محاسبه می‌گردد. در خصوص قوانین گمرکی، وزن قانونی به وزن ناخالص (وزن با ظرف) منهای وزن تقریبی ظرف اشاره دارد. این وزن برای محاسبه حقوق گمرکی و عوارض ورودی به کار می‌رود،. به‌ویژه در مواردی که این حقوق بر مبنای وزن محاسبه می‌شود. در واقع، وزن قانونی معیاری است که بر اساس آن ارزش و هزینه‌های مربوط به کالاها در فرآیند گمرکی مشخص می‌شود.
استریپ (strip)
استریپ (Strip) در اصطلاحات بازرگانی به فرآیند تخلیه کالا از کانتینر و انتقال آن به کامیون اشاره دارد. این فرآیند معمولاً با استفاده از لیفتراک یا سایر تجهیزات حمل و نقل انجام می‌شود. در این روش، کالاهای موجود در کانتینر ابتدا به آرامی خارج می‌شوند و سپس به کامیون یا وسیله حمل و نقل دیگر منتقل می‌گردند. استریپ در زنجیره تأمین و حمل و نقل بسیار اهمیت دارد. زیرا تأثیر زیادی بر روی زمان تحویل و هزینه‌های حمل و نقل دارد. عملکرد صحیح و سریع در این مرحله می‌تواند به بهبود کارایی انبارداری و مدیریت موجودی کمک کند. در مجموع، استریپ یک مرحله کلیدی در فرآیند توزیع کالاها محسوب می‌شود که نیاز به دقت و مدیریت مناسب دارد.
استافینگ (stuffing)
استافینگ (Stuffing) به فرآیند تخلیه کالا از کامیون یا وسیله نقلیه حمل و نقل و سپس بارگیری مجدد آن در داخل کانتینر اشاره دارد. این فعالیت به طور معمول با استفاده از لیفتراک‌ها و تجهیزات مدرن انجام می‌شود. این عملیات نیاز به تخصص و مهارت دارد تا بار به درستی و به شکل ایمن بارگیری شود.
در فرآیند استافینگ، ابتدا کالاهایی که در داخل کانتینر قرار دارند، از آن تخلیه می‌شوند. سپس این کالاها به انبار یا پایانه دیگری منتقل می‌شوند و مجدد در کانتینر جدید یا داخل همین کانتینر بارگیری می‌شوند. این عمل می‌تواند به دلایل مختلفی انجام گیرد، مانند تغییر مقصد کالا، نیاز به جداسازی محصولات یا بهینه‌سازی فضای بار.
استافینگ معمولاً در پایانه‌های کانتینری، انبارها و مکان‌های خاص دیگری که برای حمل و نقل کالا طراحی شده‌اند، صورت می‌گیرد. این فرآیند به دلیل اهمیت ویژه‌اش در زنجیره تأمین و توزیع کالا، نقش حیاتی در مدیریت کارآمد بار دارد.
اینکوترمز از پرکاربردترین اصطلاحات بازرگانی
اینکوترمز، از اصطلاحات بسیار کاربردی و مهم بازرگانی است. امروزه دانستن اصطلاحات اینکوترمز به امری حیاتی برای تمام تاجران بدل گشته است. اینکوترم‌ها در واقع ترم‌های تحویلی هستند که طبق آن تاجران صادرات و واردات را انجام می‌دهند. برای به دست آوردن اطلاعات کامل در رابطه با این امر، می‌توانید مقاله “اینکوترمز چیست” را مطالعه کنید.
