گواهی مبدا از اسناد حیاتی در فرآیند صادرات کالا است که نشان‌دهنده مکان تولید و منبع کالا است. در ایران، صدور این گواهی بر عهده اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی است. صدور آن مشروط به ارائه مدارک معتبر و تکمیل فرآیندهای مشخص است. در ادامه این مقاله، به بررسی نحوه دریافت گواهی مبدا، مدارک لازم و اطلاعاتی که در این سند درج می‌شود، پرداخته‌ایم.
گواهی مبدا چیست؟
به تعریفی ساده، اتاق بازرگانی هر کشور، برای کالاهای صادراتی سندی تنظیم می‌کند. این سند همان گواهی مبدا است. گواهی مبدا، محل ساخت کالا را ضمانت می‌کند. همان‌طور که از اسم آن مشخص است، گواهی می‌دهد که محصول مورد نظر در کجا ساخته شده و از کجا آمده است. خریدار برای ترخیص کالا از گمرک به این مدرک احتیاج دارد. به همین دلیل باید در زمان مقرر این سند را همراه دیگر اسناد برای خریدار ارسال کنند.
تاریخچه گواهی مبدا
سابقه صادر کردن این گواهی مربوط به سال‌های بسیار دور است. اما صدور آن همراه تایید دیگر سندهای صادراتی در سال 1923 میلادی رخ داد. به دنبال تشکیل کنوانسیون بین‌المللی ژنو و تدوین مقررات ساده‌سازی تشریفات گمرکی، صدور گواهی مبدا نیز امری رایج شد.
با رواج صدور این گواهی، دولت‌ها دیگر اجازه تشکیل دادن سازمان‌هایی را در کشور خود برای صدور این گواهی داشتند. در ایران مرجع صادر کردن این گواهی، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی است.
نحوه درخواست در سامانه
اگر قصد دارید که این مدرک را دریافت کنید، ابتدا لازم است وارد سامانه گواهی شوید. از طریق این سامانه می‌توانید برای صدور این مدرک اقدام کنید. تمامی فرآیدهای مربوط به صدور این گواهی را می‌توانید در همین سامانه انجام دهید.
مراجعه حضوری
علاوه بر ثبت درخواست اینترنتی، می‌توانید به شکل حضوری به اتاق بازرگانی مراجعه کنید. برای این کار باید مدارک لازم را به همراه داشته باشید.
فرآیند دریافت کردن گواهی
- صادرکننده، صاحب کالا یا نماینده قانونی او باید فرم درخواست گواهی را تکمیل کند. سپس باید آن را همراه شماره کارت بازرگانی، تصویر بارنامه و اصل و کپی پروانه صادراتی به کارشناس مربوط در اتاق بازرگانی تحویل دهد.
- ممکن است در پروانه صادراتی و بارنامه، نام صادرکننده متفاوت باشد. در این صورت علاوه بر مدارک لازم، مدرکی دال بر واگذاری پروانه لازم است.
- برای صدور گواهی مبدا برای یک کالای خارجی مدارک اضافه دیگری چون: گواهی مبدا اصلی، بارنامه حمل کالا به ایران و پروانه وارداتی ضروری است.
- پس از طی کردن این مراحل، کارشناس مربوط در اتاق بازرگانی، مدارک ضمیمه و درخواست را بررسی می‌کند.
- در صورت کامل نبودن مدارک، به صاحب کالا یا نماینده اعلام می‌کنند. از او می‌خواهند که مدارکش را تکمیل کند و مجدد برای بررسی بازگردد.
- اگر مدارک کامل بودند، هزینه‌ای که بابت صدور این گواهی باید اخذ شود را به شخص اعلام می‌کنند. صاحب کالا یا نماینده قانونی، پس از پرداخت هزینه، رسید را باید به کارشناس مربوط تحویل دهد و پس از آن گواهی صادر می‌شود.
مدارک مورد نیاز صدور
مدارکی که برای صدور این گواهی لازم است، شامل موارد زیر می‌شود:
- تصویر از بارنامه گمرکی
- تصویر از بارنامه حمل
- فیش بانکی بابت هزینه صدور این گواهی
- فرم تایپ شده گواهی مبدا (به زبان انگلیسی)
- فیش بانکی هزینه مرجع صدور گواهی در ایران
- در صورت متعدد بودن کالاها ارائه دادن لیست عدل‌بندی
- تصویر کارت بازرگانی/ تاییدیه استعلام اعتبار کارت بازرگانی/ مجوز موردی از سامانه یکپارچه مدیریت فرایند‌های کارت بازرگانی
- معرفی‌نامه برای درخواست و دریافت گواهی مبدا
چه اطلاعاتی در گواهی مبدا درج می‌شود؟
اطلاعات متعددی در این گواهی ثبت می‌شود. این اطلاعات شامل موارد زیر است:
- شماره و تاریخ فاکتور فروش
- وزن خالص و ناخالص
- نوع بسته‌بندی
- مشخصات کالا طبق پروانه گمرکی و بارنامه حمل
- مشخصات وسیله حمل طبق بارنامه حمل
- مشخصات کشور سازنده طبق مندرجات پروانه گمرکی یا گواهی‌مبدا
- مشخصات گیرنده کالا طبق بارنامه حمل
- مشخصات فرستنده یا صادرکننده طبق بارنامه حمل
