معاملات تجاری بین المللی، هم اکنون باید با مناسبت‌های خاصی انجام شوند. تجارت و بازرگانی در سطح بین الملل، می‌تواند با چالش‌های فراوانی همراه باشد. بسیاری از تاجران به‌سختی می‌توانند حقوق قراردادیشان را اجرا و خسارت‌های وارده را جبران کنند. بنابراین ضمانت‌ها تبدیل به بخشی جداناپذیر از تجارت بین المللی شدند. در ادامه این مقاله به توضیح کامل تضامین بین المللی و انواع آن پرداخته‌ایم.
ضمانت نامه بین المللی چیست؟
ضمانت نامه درواقع نوعی ابزار مالی است. از حیاتی‌ترین مواردی است که برای تضمین کردن قراردادهای بین المللی خود می‌توانید از آن‌ها بهره ببرید. طی قراردادهای بین المللی برای تضمین کردن حسن انجام کار یا … معامله‌گران از ضمانت نامه‌ها استفاده می‌کنند.
برای مثال اگر فروشنده نسبت به خریدار تعهدی داشته باشد و آن را اجرا نکند، طرح دعوی و پروسه دادگاه هزینه‌بر و زمان‌بر است. در این حالت اگر خریدار از فروشنده ضمانت نامه انجام آن تعهد را دریافت کرده باشد، فروشنده موظف است که جبران خسارت کند. حال اگر فروشنده نسبت به انجام تعهداتش بی‌توجه باشد، خریدار بدون احتیاج به طرح دعوی با ضبط ضمانت نامه می‌تواند خسارت‌ها را جبران کند.
انواع ضمانت نامه های بین المللی
اگر بخواهیم به‌طور کلی ضمانت نامه های بین المللی را دسته‌بندی کنیم، می‌توانیم آن‌ها را به دو گروه عادی و بانکی تقسیم کنیم. در ادامه این بخش به توضیح دقیق ضمانت نامه‌های بین المللی پرداخته‌ایم.
ضمانت نامه بین المللی عادی چیست؟
ضمانت نامه بین المللی عادی نوعی سند حقوقی است که شخص یا نهادی آن را صادر می‌کند. طبق این سند حقوقی آن شخص یا نهاد متعهد می‌شود که در صورت امتناع یا تخلف از اجرای تعهدات یا وارد کردن خسارت به طرف مقابل، خسارات وارده را جبران کند. هدف از نوشتن این ضمانت نامه بین المللی، تضمین اجرای قراردادها، پروژه‌ها یا معاملات تجاری بین المللی است. ضمانت نامه بین المللی عادی می‌تواند شامل ضمانت نامه پرداخت، ضمانت نامه اجرا، ضمانت نامه عملکرد باشد.
در این ضمانت نامه شخص متعهد اگر تعهدات خود را نسبت به فرد مذکور انجام ندهد، ملزم به برعهده گرفتن و پرداخت خسارت‌ها است. به این دلیل که تعهد در این نوع ضمانت نامه مشروط به نقض قرارداد است، به آن‌ها ضمانت نامه مشروط نیز می‌گویند. در مقابل به ضمانت نامه‌های بانکی، ضمانت نامه غیرمشروط می‌گویند.
در ادامه به بررسی ضمانت نامه‌های بانکی و انواع آن می‌پردازیم.
ضمانت نامه بانکی چیست؟
عملکرد ضمانت نامه بانکی با ضمانت نامه عادی یکی است. یکی از مواردی که این ضمانت نامه بین المللی را از ضمانت نامه‌ها متمایز می‌کند، غیرمشروط بودن آن است. داشتن توجه لازم هنگام صدور این ضمانت نامه بین المللی و انجام اصولی اعتبارسنجی مشتری از موارد مهم و حیاتی این امر است. ضمانت نامه بانکی انواع مختلفی دارد که در ادامه این بخش به توضیح هرکدام از این انواع می‌پردازیم:
شرکت در مناقصه و مزایده
هنگام عملیات خرید و فروش کالاها در سطح بین الملل، سازمان‌های مربوط وظیفه دارند که اطلاعات لازم را در اختیار عموم قرار دهند. در این صورت است که پیشنهادکنندگان می‌توانند بهترین پیشنهاد خود را ارائه دهند.
ضمانت نامه و پیشنهاد قیمت، مواردی هستند که یک پیشنهاد دهنده را تضمین می‌کنند. موارد مذکور اطمینان می‌دهند که پیشنهاد کننده قصد خارج شدن از تشریفات مزایده را ندارد و اگر برنده شود به‌طور حتم قرارداد را امضا می‌کند.
حسن انجام کار
این ضمانت نامه با نام GPG (مخفف Good Performance Guarantee) مانند اعتبارات اسنادی است. یک اعتبار اسنادی، پوشش پرداختی را از طرف خریدار در صورت عملکرد درست فروشنده براساس شرایط مذکور عهده‌دار است. ضمانت نامه بین المللی حسن انجام کار نیز به همین شکل عمل می‌کند. اگر صادرکننده تعهدات خود را به درستی انجام نداده باشد، این ضمانت نامه پوشش کارفرما را تضمین می‌کند.
ضمانت نامه پیش‌پرداخت
صادرکننده برای دریافت بخشی از ارزش قرارداد به‌طور معمول مقدار 5 تا 30 درصد را با خریدار در قرارداد اصلی توافق می‌کنند. طرف قرارداد باید پیش‌پرداخت دریافت کند که بتواند توسط آن منابع مالی لازم و اولیه را برای اجرای تعهدات خود تامین کند. حال برای پرداخت این مبلغ، واردکننده به تضمین احتیاج دارد که آن را توسط ارائه دادن ضمانت نامه پیش پرداخت تامین می‌کند.
استرداد کسور وجه الضمان
در قراردادهای پروژه‌ای، هنگامی که مهندسی پروژه تایید می‌کند که قسمتی از پروژه به اتمام رسیده است، پرداخت مبلغی تحت عنوان پرداخت‌های میانی، انجام می‌گیرد. توسط این پرداخت‌ها پیمان‌کار می‌تواند نقدینگی لازم را در اختیار داشته باشد. علاوه بر آن کارفرما معمولا بین 5 تا 10 درصد این مبلغ نزد خود نگه می‌دارد و پس از پایان یافتن پروژه آن را پرداخت می‌کند.
ضمانت نامه بین المللی گمرکی
در دو حالت با ضمانت نامه گمرکی روبه‌رو هستیم:
- متقاضی درخواست شرکت در یک نمایشگاه بین المللی را داشته باشد.
- متقاضی طی پروژه نیازمند وارد کردن موقتی تجهیزات خاصی باشد و قصد عدم پرداخت حقوق گمرکی را داشته باشد.
در صورتی که کالای مورد نظر طی زمان مشخص شده از کشور خارج نشود و یا عوارض آن پرداخت نشود، گمرک کشور میزبان ضمانت نامه را مورد مطالبه قرار می‌دهد.
ضمانت نامه تعهد پرداخت
کاربرد اصلی این ضمانت نامه همان‌طور که از نام آن مشخص است برای پوشش تعهدات پرداخت است. برای مواردی مانند موارد زیر می‌توانید از این ضمانت نامه بهره ببرید:
- وام بانکی
- قرارداد اجاره
- اوراق قرضه
- و…
نتیجه گیری
ضمانت‌نامه بین‌المللی یک ابزار مالی حیاتی در تجارت بین‌المللی است که از آن برای انجام قراردادها و تعهدات متبادل استفاده می‌کنند. این ضمانت نامه‌ها می‌توانند انواع مختلفی داشته باشند از جمله ضمانت نامه عادی و ضمانت نامه بانکی. ضمانت نامه بانکی غیرمشروط بودن خود را از ضمانت نامه‌های دیگر متمایز می‌کند. انواع ضمانت‌نامه بین‌المللی شامل ضمانت‌نامه پرداخت، ضمانت‌نامه اجرا، ضمانت‌نامه حسن انجام کار هستند. استفاده از ضمانت‌نامه‌ها به تضمین انجام قراردادها و پروژه‌های تجاری کمک می‌کند و اعتبار و اطمینان بیشتری را به طرفین معامله می‌دهد.
