حمل و نقل جاده‌ای یکی از مهمترین شیوه‌های حمل و نقل بین المللی است. صفر تا صد این روند انتقال کالاها و خدمات را فراهم می‌کند. این شیوه حمل و نقل از اهمیت به‌سزایی برخوردار است و نقش اساسی در تسهیل تجارت بین کشورها دارد. با افزایش تجارت بین المللی، حمل و نقل جاده‌ای اهمیت بیشتری به خود گرفته است. از این رو افزایش توجه به بهبود فرآیندهای حمل و نقل بین المللی ضروری است. در این مقاله به بررسی شیوه‌ها، چالش‌ها و فرصت‌های حمل و نقل جاده‌ای بین المللی پرداخته‌ایم.
حمل و نقل جاده‌ای چیست؟
حمل و نقل جاده‌ای درواقع به حمل بار با ماشین، کامیون و تریلرهای جاده‌ای می‌گوییم. حمل جاده‌ای یکی از شیوه‌های رایج حمل بین المللی است. این روش را از طریق جاده‌ها به‌صورت زمینی انجام می‌دهند. این شیوه از انواع حمل زمینی به حساب می‌آید. شیوه حمل‌های زمینی، روش‌های مناسبی برای حمل فراورده‌های نفتی و پتروشیمی هستند. اتوموبیل‌ها، کامیون‌ها و تریلی‌ها وسیله‌های نقلیه‌ای هستند که در این شیوه حمل مورد استفاده قرار می‌گیرند.
انواع حمل و نقل جاده‌ای
طی حمل جاده‌ای، فاکتورهایی را باید در نظر بگیریم مانند:
- نوع کالا
- وزن
- حجم
با توجه به مواردی که گفتیم، وسیله نقلیه را باید انتخاب کنیم.
ماشین‌های حمل سه دسته هستند:
- ماشین‌های باربری کوچکی که سبک هستند، مانند انواع وانت
- خودروهای باربری نیمه‌سنگین مانند کامیون، خاور و…
- خودروهای باربری سنگین که برای حمل بارهایی با وزن بالا کاربرد دارند مانند: تریلی، چادری سه محور و…
جدا از اندازه و میزان سنگینی یک بار، باید به نوع آن کالا نیز توجه داشته باشید. لازم است که وسیله نقلیه را متناسب با کالا مورد نظر برای حمل انتخاب کنید. برخی از کالاها مانند مایعات، ماشین‌های مختص خود را برای حمل دارند. مواد غذایی خراب‌شدنی از کالاهایی هستند که باید با ماشین‌های مخصوص حمل شوند.
برای مثال برای حمل مایعات از خودروهای حملی استفاده می‌کنند که مخزن مخصوص و محافظ‌های قوی دارند. همین‌طور برای حمل مواد غذایی خراب شدنی از ماشین‌های یخچال‌دار استفاده می‌شود.
مزایا و معایب حمل و نقل جاده‌ای
حمل و نقل جاده‌ای شامنل یک‌سری مزیت‌ها و عیوب می‌شود. در ادامه این بخش به بررسی مزایا و معایب حمل جاده‌ای پرداخته‌ایم:
مزایا حمل و نقل جاده‌ای
1- انعطاف پذیری: حمل و نقل جاده‌ای امکان انتقال بارها به تمام نقاط قابل دسترس را فراهم می کند. منطقی هستند که سایر وسایل حمل و نقل نمی‌توانند به آن‌ها دسترسی داشته باشند. اما خودروها می‌توانند بار را به آن‌جا برسانند.
2- سرعت: حمل و نقل جاده‌ای به‌طور معمول سریع‌تر از حمل و نقل دریایی یا هوایی است و به سرعت انجام می‌شود. درنتیجه بار سریع‌تر به دست خریدار می‌رسد.
3- هزینه‌های پایین‌تر: به‌طور معمول، هزینه‌های کمتری نسبت به حمل و نقل دریایی یا هوایی دارد، به عنوان مثال هزینه سوخت کمتری دارد.
معایب حمل و نقل جاده‌ای
1- آلودگی محیط زیست: خودروهایی که این نوع حمل کالا را انجام می‌دهند، با سوخت‌هاییی کار می‌کنند که بدترین آسیب‌ها را به محیط زیست می‌زنند.
2- وابستگی به شرایط جوی: شرایط جوی به‌راحتی می‌تواند این شیوه حمل و نقل بین المللی را تحت‌الشعاع قرار دهد. شرایط بد آب و هوایی، مانند باد، طوفان، باران و … می‌توانند حمل بار را به‌تعویق اندازند.
3- محدودیت‌های حجمی: بارهایی که خجم بسیار زیادی داشته باشند یا از یک حدی سنگین‌تر باشند، امکان حمل آن‌ها از طریق این شیوه ممکن نیست.
تعرفه‌ها در حمل جاده‌ای
برای حمل و نقل جاده‌ای به‌طور کلی تعرفه ثابتی وجود ندارد. با توجه به متغیرها، هزینه‌های این شیوه حمل نیز تغییر می‌کند. در ادامه این بخش به توضیح بررسی عوامل مختلف و تعیین‌کننده تعرفه‌ها می‌پردازیم:
وزن
وزن بالای کالا، از مواردی که به‌طور بدیهی هر چه بیشتر باشد، هزینه حمل نیز بیشتر می‌شود. سنگینی بار، باعث استهلاکم بیشتر ماشین حمل‌کننده می‌شود. علاوه‌بر آن خودرو سوخت بیشتری را برای رساندن آن کالا به مقصد باید مصرف کند. مقدار وزن یک کالا به این صورت است که روی تعرفه حمل و نقل تاثیرگذار است.
هزینه سوخت
بالطبع، میزان سوختی که برای حمل کالا و رساندن آن به مقصد استفاده می‌شود در تعرفه‌ها موثر است. هر مقداری که سوخت مصرفی بیشتر باشد، هزینه حمل نیز بالاتر می‌رود. لازم به ذکر است که نرخ سوخت یکی از موارد مهم و تعیین کننده در تعرفه‌های حمل جاده‌ای است.
مسافت
طبیعی است که مسافت طولانی باعث افزایش قیمت حمل و نقل می‌شود. هرقدر مبدا و مقصد از همدیگر دور باشندف هزینه حمل بالاتر می‌رود. مسافت طولانی‌تر احتیاج به سوخت بیشتری دارد و روی استهلاک نیز بی‌تاثیر نیست.
نوع خودروی حمل‌کننده
نوع خودروی حمل‌کننده و امکانات آن از موارد دیگری است که روی هزینه حمل و نقل تاثیرگذار است. به همین دلیل لازم است در انتخاب خود دقت لازم را به کار گیرید.
بسته‌بندی
نوع بسته‌بندی کالا، بسته به اندازه آن، روی قیمت حمل و نقل تاثیرگذار است. اگر بسته‌بندی حجیم باشد قیمت باربری بالاتر می‌رود. هرچند خود کالا کوچک و سبک باشد!
نتیجه‌گیری
حمل جاده‌ای از مولفه‌های اصلی در تجارت بین‌المللی است. این امر نقشی حیاتی در نقل و انتقال کالاهای بین‌المللی دارد. شیوه حمل جاده‌ای به‌دلیل هزینه کم، انعطاف‌پذیری بالا و سرعت زیاد در رساندن کالا، مورد توجه بسیاری از تاجران قرار گرفته است. این شیوه حمل در صورتی که ممکن باشد، می‌تواند روش مناسبی برای حمل کالای مورد نظر شما باشد. پیش از انتخاب کردن روش حمل، لازم است که شرایط کالای خود را با روش حمل به خوبی مورد بررسی قرار دهید.
