اینکوترمز FCA مخفف Free Carrier و به معنی تحویل به حمل کننده (محل تعیین شده) است. در این اصطلاح اینکوترمز، فروشنده مسئول رساندن کالا به مقصد خریدار است. در این قرارداد، فروشنده باید کالا را به مکان معین شده برای انتقال به حمل‌کننده تحویل بدهد. این مکان می‌تواند فرودگاه، پایانه حمل و نقل، انبار و … باشد.
اگر دو طرف توافق دیگری در ترم FCA نکرده باشند، در صورت انتخاب محل کار فروشنده را برای تحویل، او تنها مسئول بارگیری کالا است. حمل‌کننده می‌تواند هر شخص حقیقی یا حقوقی باشد که به هر روشی حمل را انجام می‌دهد. خریدار باید به وضوح نقطه تحویل کالا را در قرارداد مشخص کند، چرا که در این صورت پروسه حمل آسان می‌شود.
تعهدات فروشنده و خریدار در اینکوترمز FCA
وظایف خریدار و فروشنده در قانون FCA به شرح زیر است:
تأمین و پرداخت
فروشنده باید کالا را طبق قرارداد در اختیار خریدار قرار دهد. در مقابل خریدار باید پرداختی را براساس شرایط معین در قرارداد انجام بدهد.
تحویل
در قرارداد FCA، تحویل کالا به حمل کننده در مبدأ را فروشنده باید با شرایط زیر انجام بدهد:
– فروشنده باید کالا را در زمان تعیین شده تحویل حمل کننده بدهد. اگر خریدار زمان مشخصی را در بازه زمانی تعیین شده در نظر نگرفته باشد، فروشنده می‌تواند تحویل را در پایان این دوره انجام بدهد.
– فروشنده باید کالا را در مکان مشخص تحویل حمل کننده بدهد. اگر خریدار مکان دقیقی را مشخص نکرده باشد، فروشنده می‌تواند خودش مکانی را برای انجام این کار انتخاب کند.
خریدار همباید طبق قوانین توافق شده، کالا را از حمل کننده دریافت کند.
انتقال خطر فروشنده
تا زمان تحویل دادن کالا، فروشنده مسئول تمام اتفاقاتی است که برای محموله رخ می‌دهند ولی پس از آن و بعد از تحویل گرفتن کالا توسط خریدار، تمامی ریسک‌ها به خریدار منتقل می‌شوند. حال اگر خریدار حمل کننده را مشخص نکرده باشد، ریسک از بین رفتن یا آسیب دیدن کالا برعهده خودش است.
حمل و نقل
در ترم تحویل کالا به متصدی حمل در مبدا (تحویل کالا داخل کامیون، ریل و هواپیما)، فروشنده هیچ مسئولیتی در رابطه با بستن قرارداد حمل ندارد. اما در صورت درخواست خریدار او موظف است که تمامی اطلاعات مورد نیاز را به او بدهد.
در صورتی که دو طرف توافق کرده باشند، خریدار می‌تواند با ریسک و هزینه خود این مسئولیت را به فروشنده واگذار کند. در این حالت فروشنده باید تمام الزامات ایمنی را در حمل و نقل رعایت کند.
بیمه کالا
در اینکوترمز FCA، هیچ‌کدام از دو طرف وظیفه‌ای در قبال بستن قرارداد بیمه ندارند. اما در صورتی که خریدار از فروشنده درخواست کند، فروشنده باید اطلاعات لازم، در رابطه با بیمه را در اختیار خریدار بگذارد.
اسناد و مدارک
ارائه سند تحویل در اینکوترمز FCA به‌عهده فروشنده است، او باید با ریسک و هزینه خود این سند را به خریدار ارائه دهد و خریدار موظف است که سند را از او بپذیرد.
تشریفات گمرکی ورود و صدور
تشریفات صادرات را به‌طور کامل فروشنده باید انجام بدهد. در مقابل تشریفات واردات را خریدار باید انجام بدهد. در صورتی که هرکدام از دو طرف احتیاج به کمک داشته باشد، طرف مقابل موظف است با ریسک و هزینه خود او کمک‌های لازم را مبذول دارد.
بازرسی، بسته‌بندی و علامت‌گذاری
فروشنده باید هزینه بررسی کیفیت، وزن و تعداد کالا را پرداخت کند. علاوه بر این بسته‌بندی و علامت‌گذاری کالا را نیز برعهده دارد. خریدار در رابطه با این موضوع هیچ مسئولیتی ندارد.
اطلاع‌رسانی
چه محموله تحویل داده شده باشد و چه نشده باشد، لازم است فروشنده اطلاعات کامل را در رابطه تحویل کالا به حمل‌کننده معین، به خریدار بدهد. خریدار نیز موظف است در رابطه با موارد زیر به فروشنده اطلاعات لازم را بدهد:
- نام متصدی حملی را که معین کرده است در زمان تعیین شده به اطلاع فروشنده برساند.
- زمان مشخص شده توسط متصدی حمل را برای تحویل گرفتن کالا، به فروشنده اطلاع دهد.
- خریدار باید فروشنده را از روش حملی که متصدی حمل می‌خواهد از آن استفاده کند با خبر کند.
- خریدار باید فروشنده را از مکان مشخص تحویل کالا، خبردار کند.
هزینه‌ها در ترم FCA
در اینکوترمز FCA، هزینه‌هایی شامل حال دو طرف معامله می‌شود که در این بخش برای هر کدام را تفکیک کرده‌ایم:
فروشنده
- تمام هزینه‌های مربوط به کالا تا زمان تحویل برعهده فروشنده است، به جز هزینه‌هایی که طبق قرارداد خریدار موظف به پرداخت آن‌ها است.
- هزینه تهیه سند و ارائه آن به حمل‌کننده‌ای که خریدار تعیین کرده است.
- تمامی هزینه‌های عوارض گمرک و مالیات صادرات مربوط به فروشنده است.
- در صورتی که خریدار به فروشنده کمکی کرده باشد، فروشنده موظف است هزینه‌های آن را بپردازد.
خریدار
- تمام هزینه‌های کالا پس از تحویل گرفتن آن، برعهده خریدار است، مگر هزینه‌هایی که به‌طور کلی از وظایف فروشنده محسوب شود.
- اگر فروشنده برای تهیه اسنادی که مربوط به خریدار است، کاری انجام داده باشد، خریدار باید هزینه این امور را به فروشنده بپردازد.
- تمام هزینه‌های مالیات، عوارض و تشریفات واردات از وظایف خریدار است.
- حال اگر خریدار به هردلیل متصدی حمل را تعیین نکرد یا حمل‌کننده تعیین شده نتواست کالا را در اختیار بگیرد، خسارت آن برعهده خودش است. البته این در صورتی است که کالا به‌طور دقیق با قرارداد هم‌خونی داشته باشد.
شرایط بارنامه در اینکوترمز FCA
همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، این اینکوترمز برای تمامی شیوه‌های حمل کاربرد دارد. اما اگر حمل کننده با حمل جاده‌ای، محموله را از جایی مانند لاس‌وگاس (که بندر و کشتی ندارد) برای حمل بردارد، نباید انتظار داشته باشید که عبارت on-boardروی آن درج شود.
ولی باز هم در برخی از موارد فروشنده‌هایی که به این شکل حمل کالای خود را انجام می‌دهند، عبارت on-board را احتیاج دارند. به همین دلیل در سال 2020، اصلاحاتی برای این موضوع در اینکوترمز صورت گرفته است.
باتوجه به اصلاحات صورت گرفته، خریدار می‌تواند به شکل توافقی، دستورالعملی برای صدور بارنامه on-board، به متصدی حمل بدهد. حمل‌کننده مذکور این بارنامه را باید به فروشنده ارائه دهد. در صورتی که این شیوه حمل به روش لاس‌وگاش نباشد، متصدی حمل می‌تواند این امر را نپذیرد.
نتیجه‌گیری
به صورت کلی مسائل مهم و مطرح در اینکوترمز FCA، مواردی بودند که به آن‌ها به تفصیل اشاره کردیم. در این ترم، تحویل کالا به حمل کننده در مبدأ انجام می‌شود. لازم است که تمامی موارد جزء به جزء در این قرارداد ذکر شوند و البته پیش از انتخاب آن باید شرایط دو طرف معامله به خوبی سنجیده شود.
