اینکوترمز DAT مخفف عبارت Delivered at Terminal و به معنای تحویل در پایانه یا تحویل در ترمینال است. ترم DAT جزء آن یازده قاعده اینکوترمز است که فروشنده در آن مسئول رساندن محموله به مقصد نام‌برده شده است. این اینکوترمز، در تمام روش‌های حمل و نقل استفاده می‌شود. از جمله حمل زمینی، ریلی، دریایی، هوایی و ترکیبی.
اینکوترمز DAT شامل چه مواردی می‌شود؟
ترم DAT، برای موارد مختلفی، قانون تعریف کرده است که در این بخش، به آن‌ها اشاره کرده‌ایم:
- هزینه‌های دو طرف
- زمان و مکان تحویل
- مکان دقیق در ترمینال برای تخلیه محموله
- شخص مسئول تخلیه
- شخص مسئول انجام تشریفات صادرات و واردات
خریدار و فروشنده، در برابر هر کدام از موارد بالا وظایف و تعهداتی دارند، که در ادامه به توضیح هر کدام پرداخته‌ایم.
تعهدات فروشنده در قاعده DAT
در قانون DAT (تحویل در پایانه)، تعهدات فروشنده عبارتند از:
تأمین کالا طبق قرارداد
فروشنده مسئولیت تأمین کالا با مشخصات و اطلاعات دقیق مشخص شده در قرارداد را برعهده دارد. لازم است کیفیت، توصیفات کالا و هر جزئیات دیگر ذکر شده در قرارداد را ،کالای مذکور داشته باشد.
تحویل کالا، در زمان و مکان دقیق توافق شده
فروشنده باید کالا را در زمان تعیین شده در قرارداد و در مکان مشخص تحویل دهد. تحویل به موقع و در شرایط انتقال توافق شده از جمله هزینه‌های حمل و نقل می‌شود.
آماده کردن قرارداد و فاکتور تجاری
فروشنده مسئول تهیه قرارداد فروش و فاکتور تجاری است. او باید اطلاعات دقیقی از جمله قیمت، تعداد و مشخصات کالاها و هزینه‌های مرتبط دیگر را بررسی کند.
بسته‌بندی و علامت‌گذاری
فروشنده ملزم است که بسته‌بندی کالا را به شکل مقتضی انجام دهد و با علامت‌گذاری مناسب آن را برای حمل و نقل آماده کند. این موارد باید متناسب با الزامات بین‌المللی انجام شود.
تنظیم بیمه
در اینکوترمز DAT، بیمه یک توافق میان دو طرف است که می‌تواند به هر شکلی باشد.
هزینه‌های بارگیری
هزینه بارگیری کالا در وسیله نقلیه از وظایف فروشنده در قاعده DAT تعریف شده است.
حمل و نقل به پایانه
وظیفه حمل و نقل کالا از انبار یا محل تولید تا محل مشخص شده، به‌عهده فروشنده است.
تخلیه کالا
تخیله کردن کالا در مقصد، در قانون DAT، از تعهدات فروشنده است. این موضوع از نکات این اینکوترمز است.
مدرک تحویل برای حمل‌کننده
فروشنده باید اسناد و مدارک لازم برای تحویل کالا را به حمل‌کننده و خریدار ارائه دهد.
اطلاع دادن به خریدار
فروشنده در رابطه با تحیول کالا، لازم است که اطلاعات کافی را به خریدار بدهد. در صورتی که خریدار هر اطلاعات دیگری را لازم داشته باشد، فروشنده موظف است به او کمک کند.
تشریفات صدور
تشریفات صدور اعم از مالیات، عوارض و ترخیص کالا، برعهده فروشنده است. او بلاید اقدامات مربوط به این موارد را انجام دهد تا امور گمرکی، ترخیص کالا و تسویه حساب به درستی انجام شوند.
تعهدات خریدار در قاعده DAT
در مقابل فروشنده که وظایفی را باید انجام دهد، خریدار نیز تعهداتی دارد که عبارتند از:
پرداخت به فروشنده طبق قرارداد
خریدار موظف است طبق قرارداد، پرداختی تعیین شده را به فروشنده انجام دهد.
ارائه اطلاعات
در صورتی که تعیین کردن زمان و مکان برعهده خریدار باشد، او ملزم است که این اطلاعات را در اختیار فروشنده قرار دهد.
ارسال محموله به مقصد نهایی
پس از تحویل گرفتن و تخلیه کالا توسط فروشنده، مسئولیت ارسال کالا تا مقصد نهایی و حمل و نقل آن، برعهده خریدار است.
بازرسی کالا پیش از حمل
هزینه بازرسی کالا در صورتی که بازرسی توسط مقامات کشوری انجام نشود، با خریدار است. این بازرسی شامل بازرسی تعداد، وزن و کیفیت است.
عوارض و مالیات واردات
پرداخت عوارض، مالیات و در صورت لزوم تشریفات مربوط به واردات را خریدار باید انجام دهد.
انتقال خطر در قانون DAT
در ترم DAT، انتقال خطر زمانی اتفاق می‌افتد که محموله تخیله شود. تا زمانی که کالا در ترمینال تحویل داده نشود، هرگونه هزینه و ریسک مرتبط با کالا بر عهده فروشنده است. درواقع پس از تخیله کالا، خطر و مسئولیت از بین رفتن یا آسیب دیدن کالا بر عهده خریدار است و دیگر فروشنده در قبال آن مسئولیتی ندارد.
شرایط تحویل در پایانه کشور مقصد
در قانون DAT، فروشنده موظف است کالا را در ترمینال مقرر تحویل دهد و هزینه‌های مربوط به تخلیه کالا در ترمینال مشخص شده را تقبل کند. نکته مهم تحویل در ترمینال این است که کالا تخلیه شده و در محل مقرر تحویل داده می‌شود.
مزایا و معایب ترم DAT
هرکدام از قواعد اینکوترمز، می‌توانند برای خریدار و فروشنده، مزایا و معایبی داشته باشند. در کل این ترم تحویل کار خریدار را راحت کرده است، از این جهت که اکثر وظایف سنگین برعهده فروشنده است. او مسئول حمل و نقل کالا تا پایانه مقصد خریدار است. خریدار مسئولیت کمتری برای هماهنگی‌های حمل و نقل دارد.
از طرفی این موضوع را می‌توان به‌عنوان یک نقص در قانون DAT در نظر گرفت، چراکه مسئولیت حمل و نقل اصلی، تشریفات صادرات و حتی تخلیه همه به‌عهده یک طرف معامله است. حتی ممکن است برای خریدار نیز زیان‌بار باشد، زیرا در طول فرایند نقشی در تعیین قیمت ندارد و ممکن است در نهایت ملزم به پرداخت مبلغ زیادی شود.
تفاوت اینکوترمز DAT و DPU
اینکوترمز DAT سال 2020 جای خود را به DPU داد. به همین دلیل در موارد زیادی شاهد مقایسه این دو ترم تحویل با یکدیگر هستیم. تعهدات فروشنده و خریدار در این دو اصطلاح را، با یک جدول نشان داده‌ایم:
نتیجه‌گیری
دو طرف معامله پس از بررسی کامل شرایط خود می‌توانند تصمیم بگیرند که این ترم تحویل انتخاب مناسبی برای آن‌ها است یا خیر. پیش از انتخاب ترم DAT لازم است هزینه‌ها، تعهدات دوطرف، مسئولیت‌ها شرایط معامله را بررسی کرده و سپس تصمیم‌گیری را انجام دهید.
